ARA
Terleme, vücudun ısı dengesinin sağlanmasında önemli yollardan biridir. Vücut ısısı arttığında, deri terleme yoluyla su kaybederek vücut ısısını düşürür. Ter bezleri, istemsiz olarak çalışırlar ve terleme miktarı herkeste farklıdır. Aşırı terleme (hiperhidroz) ise vücudun gerekli olandan fazla ter üretmesidir. Nüfusun yaklaşık yüzde 0,5’inde (her 200 kişiden birinde) hiperhidroz bulunduğu düşünülmektedir.
Hiperhidroz iki türlü olabilmektedir. Genellikle enfeksiyon hastalıkları, şeker hastalığı, tiroid bezinin fazla çalışması gibi sistemik bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkan tüm vücutta yaygın terlemeye daha nadir rastlanır ve sebep olan hastalık tedavi edildiğinde düzelir. Bölgesel hiperhidroz, aşırı terlemenin en sık görülen tipi olup vücutta genel olarak terleme olmaksızın, sadece koltuk altı, eller, ayaklar gibi belli bir bölgesinde fazladan terleme olmasıyla seyreder ve sıklıkla bir sebeple açıklanamaz, yani yapısaldır.
Hiperhidroz, psikolojik ve fonksiyonel rahatsızlığa neden olabilen bir durumdur. Koltukaltı terlemesi kişilerde ıslaklık hissi, kıyafetlerde lekelenme yaparak sosyal bir fobiye dönüşebilirken, ellerde aşırı terleme kalem tutmada zorluk yaratarak, el aletlerini kullanmada sıkıntıya neden olarak kişinin günlük hayatını etkileyebilir.
Aşırı terleme, kişinin yaşam kalitesini bozuyorsa mutlaka tedavi edilmelidir. Hiperhidroz tedavisinde kullanılabilecek yöntemler şu şekilde sıralanabilir.
1. Kişisel basit önlemler: Serin tutan pamuklu kıyafetlerin seçilmesi, sentetik ve deri giysilerden kaçınılması, terlemeyi artırabilecek gıdalardan uzak durulması, stress ve endişenin azaltılması, sık duş alınması gibi basit önlemlerle terleme miktarı azaltılabilmektedir.
2. Kremler/anti-perspirantlar: Piyasada alüminyum klorid, glutaraldehid gibi maddeler içeren günlük kullanımda terlemeyi azaltan ürünler bulunmaktadır. Bunların dezavantajı hergün düzenli kullanıldığında etki göstermesi, en fazla 3-6 ay süreyle kullanılabilmesi ve bırakıldığında terlemenin olduğu gibi devam etmesidir.
3. İyontoforez: Avuç içi ve ayaklarda kullanılabilen, elektriksel uyarı ile terlemenin azaltıldığı bu yöntemin etkisi 1-2 haftalıktır. Koltuk altı terlemesinde kullanılamamaktadır.
4. Botulinum toksin (Botoks): Terleyen bölgeye enjeksiyon yoluyla uygulanır. Etkisi 6-9 ay sürer. Özellikle koltukaltı terlemesinde yarattığı kuruluk hissi ile kişilerin yaşam kalitesini iyileştirmektedir.
5. Cerrahi tedavi: Endoskopik torasik sempatektomi (ETS) ameliyatında, terlemeye yol açan sinir lifleri çeşitli yöntemlerle etkisiz hale getirilmektedir. Genel anestezi altında yapılır. Hiperhidrozis tedavisindeki tek kalıcı yöntemdir.
