Çocuklar neden korkar?

“Korkacak ne var?!”
“Erkek adam korkmaz.”
“Kocaman oldun hâlâ korkuyorsun….”
Pek çoğumuzun aşina olduğu söylemler değil mi?
Adeta işe yarıyormuşçasına, kuşaktan kuşağa, aileden aileye aktarılır. Korku; dışlanan, hor görülen ve toplum tarafından inkar edilen bir duygudur. Korktuğunu belli eden kişiye ‘zayıf’ muamelesi yapılır. Korkuya karşı olan bu toplumsal tepkinin, ötekinin korkusunu gören bireye, kendi varoluşsal korkularını anımsatmasıyla açıklanabileceğini düşünüyorum. Bu söylemler, mevcut sorunu çözmediği gibi pek çok zaman da bireylerin duygularını bastırmasına ve gerilimlerinin artarak devam etmesine neden olur. Korktuğu için rencide edilen çocuk, kendisini yalnız ve çaresiz hisseder. Ebeveyninin kendisini anlamadığını düşünür ve kendisi hakkında olumsuz inançlar geliştirir: ‘farklıyım’, ‘güçsüzüm’, ‘yetersizim’, ‘zayıfım’ gibi.
Korku ve kaygı kavramları sıklıkla karışan ve birbirleri yerine kullanılan kelimelerdir. En yalın haliyle korku; mevcut anda var olan tehlikelere karşı hissettiğimiz ve nesnesi olan bir duygudur. Kaygı ise gelecekte oluşabilecek ve çoğu zaman nesnesi ve kaynağı belirsiz olan bir duygudur. Çocuklar gelişim evrelerinde çeşitli korkular geliştirirler. Her yaş döneminin kendine özgü korkuları vardır. 6 aylık bebek gürültüden, 1 yaşındaki bebek anne ve babası dışındaki yabancılardan, 4 yaşındaki çocuk canavarlardan, 9 yaşındaki çocuk hırsızlardan, 12 yaşındaki ergen adet döngüsünden korkabilir. Korku, genel kanının aksine sağlıklı bir duygudur. Tıpkı mutluluk, hüzün, tiksinti, şaşkınlık gibi, korku da gönülde misafir edilmesi gereken ve pek çok zaman da işlevselliği olan bir histir. Çocuklar, korkuları aracılığıyla çevrelerine uyum sağlamayı, meseleleriyle baş etmeyi, tehlikelerden kaçınmayı öğrenirler. Eğer korku duygusu olmasaydı, tedbirli olmaksızın, muhakeme etmeksizin davranışlar sergilerdik ve hayatta kalmamız, neslimizin devam etmesi söz konusu olamazdı.

Çocuklarda yaygın olarak gördüğümüz başlıca korkular şunlardır: 

•Aileden ayrılmak ve ayrı kalmak
•Diğer çocuklarla ve yetişkinlerle iletişime geçmek
•Fiziksel korkular (yüzmek, bisiklete binmek vs.)
•Çevre ve doğayla ilişkili korkular (hayvanlar, böcekler vs.)
•Medikal süreçle ilişkili korkular (doktor, hemşire, aşı, dişçi vs.)
•Bilinmeyenle ilişkili korkular ( ölüm, karanlık, tanrı, dinler vs.)
•Hayali süreçlerle ilişkili korkular (canavarlar, zombiler vs.) 
 

Bir sonraki yazımda 'Çocukların Korkularının Nedenleri'ni detaylıca ele alacağım... Keyifli okumalar dilerim.