ARA
COVİD-19 yaklaşık neredeyse dört yıldır hayatımızda ve bu süreç içerisinde virüsün doğası gereği yapısında gelişen mutasyonlar nedeniyle birçok farklı alt türleri oluştu. Bu mutasyonlar bundan sonra da olmaya ve virüsün yapısı değişmeye devam edecek. COVİD-19’un Omicron varyantı uzun süredir dünyada en sık görülen tipi ve oluşan mutasyonlar bu varyantta değişiklikler yaparak yeni alt türlerin oluşmasına neden oluyor. Yakın zamanda Amerika ve Avrupa’da bildirilen olgularda Eris (EG.5) alt türüne dair veriler artarak gelmekte iken Dünya Sağlık Örgütü bu varyantı ‘izlenmesi gereken varyant’ statüsüne yükseltmişti. Eris varyantının görüldüğü ülkelerde hastaneye yatışlarda bir artışın gözlendiği bildirilmesine karşın bu varyant ile COVİD-19 hastalığının daha ağır geçtiğine dair net veriler bulunmuyor.
Eris varyantı ile ilgili tartışmalar devam ederken yakın zamanda ‘Pirola’ olarak adlandırılan, Covid-19'un yeni varyantı BA.2.86 tanımlandı. Dünya Sağlık Örgütü, Pirola varyantının şu ana kadar altı ülkede saptandığını bildirdi. Son aylarda Avrupa, Amerika ve Asya’da bildirilen vaka sayılarında artışa karşın geçmiş dönemlerde karşılaştığımız büyük vaka artışları hala gözlenmedi. Bu yeni alt türün baskın tür haline gelip gelmeyeceğini şimdiden öngörebilmek mümkün değil.
Merak edilen konu Pirola varyantı ile hasta olan insanlarda hastalığın daha ağır geçip geçmediği, diğer varyantlara göre daha bulaşıcı olup olmadığı ve virüsün aşı bağışıklığından kaçıp kaçmadığıdır. Yapılan çalışmalar bu soruların cevaplarını vermek için halen çok erken olduğunu ve net verilerin elimizde bulunmadığını gösteriyor. Çin ve İsveç’te yapılan çalışmalarda bu varyantın Omicron kadar tehlikeli olmayabileceği bildirildi. Yine hastalığın aşılardan kaçma ihtimalinde bir miktar artış olsa da halen aşıların bu varyantta da etkin olabileceğine dair veriler bildiriliyor.
Mutasyonlar sonucunda virüsün yapısında meydana gelen değişiklikler ile daha hızla yayılacağına dair endişeler bildirilmiş olmakla birlikte bunun gerçekleştiğine dair veriler bulunmuyor. Ama Pirola varyantı ile ilgili verilerin yakın takip edilmesi bu varyantın hastalığın seyrinde ve bulaşıcılıkta bir değişiklik yaratıp yaratmadığı konusundan merak edilen soruların cevaplarının alınmasına yardımcı olacaktır. Aşıların Pirola varyanta etkinliği ile ilgili üreticiler tarafından yapılan açıklamalarda da aşı etkinliğinin devam ettiği bildiriliyor.
Ülkemizde Sağlık Bakanlığı açıklamalarında 15 Eylül itibari ile bu iki yeni varyant içerisinden Eris varyantının yurt dışı temaslı 9 hastada tespit edildiği bildirildi. Son zamanlarda yapılan test sayısının düşük olması da göz önüne alındığında, yeni varyantlarla enfekte hastaların tespit edilenden daha fazla olduğu düşünülebilir. Her iki varyant ile ilgili elimizdeki bilgiler boğaz ağrısı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, ateş ve kas ağrısı gibi klasik solunum yolu enfeksiyonu bulgularına benzer semptomlara neden olduklarını ve hastalığın seyrinin endişe duyulacak kadar kötü olmadığını gösteriyor. Sonbaharın başlaması ve okulların açılması ile birlikte diğer solunum yolu enfeksiyonları ile birlikte COVİD-19 enfeksiyonlu hasta sayısında da bir artışın olması bekleniyor. Hastalıktan korunmada hijyen kurallarına uyum ve kapalı alanlarda maske kullanımı önemini halen koruyor. Özellikle hastalığı daha ağır geçirdiğini bildiğimiz ileri yaş ve ek hastalığı olan grupların bu önlemler yanında aşı ile de korunmaya ihtiyacı devam ediyor.
