Bazen, kısırlığın nedeni belirlenemeyebilir. Bu durum,’infertilite’ yani açıklanamayan kısırlık olarak bilinmektedir. Kısırlığın nedeninin belirlenmesi için yapılacak testler maliyetli olabilir ve bazen SGK tarafından karşılanmayabilir. Peki, kısırlık nedeni belirlemesi için doktorların talep ettiği testler nelerdir?
• Öncelikle genel fiziki bir muayene yapılır ve hastanın tıbbi geçmişi öğrenilir. Bu muayene sırasında, cinsel organlar incelenir ve genetik bir hastalık, kronik hastalıklar, geçmiş sakatlanmalar ya da geçirilen operasyonlar hakkında bilgiler alınır.
• Semen analizi: Semen analizi, erkek kısırlığını belirlemek için gerçekleştirilen bir testtir ve birkaç farklı yöntemle yapılmaktadır. Bu test için spermin bir kabın içerisinde teslim edilmesi yeterlidir. Sperm örneği, daha sonrasında laboratuvar ortamlarında incelenecektir. Semen analizinde herhangi bir sorun yoksa, doktorunuz bir de eşinizi muayene etmek isteyecektir.
• Testis ultrasonu: Ses dalgaları aracılığıyla vücuttan görüntü alınmasını kapsayan testis ultrasonu, testis ve çevre bölgelerde herhangi bir problem olup olmadığı incelenmektedir.
• Hormon testleri: Vücuttaki hormonlar, kişinin cinsel hayatı ve erkeğin sperm üretiminde önemli bir görev üstlenmektedir. Hormonlardaki anormallikler, kadın ve erkekte kısırlığın nedenlerinden biridir. Bu durumda, doktorunuz hormon seviyelerini gözlemlemek için bir kan testi talep edebilir.
• Genetik testler: Erkekte sperm yoğunluğunun az olması durumu genetik olabilir. Yapılacak bir kan testi, genetik anormalliklerin tespit edilmesinde de yardımcı olabilir.
• Özel sperm fonksiyon testi: Fonksiyon testleri, boşaldıktan sonra spermlerin ne kadar süre dayandığını ölçmek için yapılan testlerdir. Bu testler ile; spermin yumurtaya ulaşması ile ilgili sorunlar tespit edilmektedir.
• Transrektal ultrason: Erkeklerde prostat muayenesi ve sperm kanallarında herhangi bir tıkanıklık olup olmadığını incelemek için yapılmaktadır.
Tedavi
Kısırlığın nedeni, her zaman kesin olarak bilinmeyebilir. Yine de, doktorunuz çocuk sahibi olabilmeniz için bazı tedavi seçenekleri önerecektir. Çiftlerin çocuk sahibi olamamaları durumunda, her iki tarafın da muayene edilmesi önerilmektedir. Böylece, gerekli tedavi süreçlerinden geçilerek, bir bebek sahibi olma şansı da artmış olacaktır.
Erkek kısırlığında önerilen tedavi seçeneklerinden bazıları şöyledir:
• Cerrahi operasyon: Erkekte varikosel olması durumunda, bu durumun tedavisi için cerrahi bir müdahale gerekmektedir. Daha önceki vazektomiler için de ameliyat gerekebilir.
• Enfeksiyon tedavisi: Üreme yollarında var olan bir iltihaplanma durumu varsa, antibiyotik tedavisi yardımcı olabilir.
•Cinsel ilişki sorunlarının tedavisi: Çiftler, bazen cinsel ilişki sorunları nedeniyle de çocuk sahibi olamayabilir. Özellikle erken boşalma ve iktidarsızlık için ilaç ve çeşitli yöntemlerle tedavi gerekebilir.
• Hormon tedavisi: Üremeyi etkileyen belli hormonlarda azalma ya da artışlar için doktorunuz hormon tedavisi önerebilir.
• Yardımcı üreme teknolojisi: Yardımcı üreme teknolojileri, donör bireyler bulunması ya da sperm toplama gibi pek çok şeyi kapsamaktadır. Yardımcı üreme teknolojileri, tüp bebek tedavisi ile çiftlerin çocuk sahibi olmasını sağlamaktadır.
Tedavi işe yaramazsa ne olur?
Yukarıda bahsedilen yöntemler, genellikle çiftlerin çocuk sahibi olmalarını sağlamaktadır. Bazen, kısırlığın nedeni tedavi edilemeyebilir ve bu durumda çiftler çocuk sahibi olamayabilir. Bu durumda, evlat edinmeyi ya da sperm donörü bulmayı düşünebilirsiniz.
Yaşam tarzı ve ev çözümleri
Çocuk sahibi olma şansınızı arttırmak için yapabileceğiniz bazı değişiklikler, başarılı sonuçlar elde etmenizi sağlayabilir:
• Daha sık cinsel ilişki: Yumurtlama döneminden önce girilen cinsel ilişki sıklığını arttırmak, çocuk sahibi olma şansınızı arttırmaktadır.
• Kayganlaştırıcı kullanmamak: Kayganlaştırıcı ürünler, spermlerin kalitesini ve hareketini olumsuz etkileyebilir. Kayganlaştırıcı kullanmadan önce, spermler için uygun olan ürünler hakkında doktorunuza danışmalısınız.
Alternatif tıp
Modern tıbbın dışında, çiftler bazen alternatif tıp yöntemleri ile de çocuk sahibi olabildiklerini belirtmektedir. Ancak, bu yöntemlerin kısırlık tedavisi ile ilişkileri hakkında kanıtlar oldukça sınırlıdır. Dolayısıyla, kısırlığın kesin tedavisi için mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Bir eksiklik olması durumunda, aşağıdakilerin takviyesi yardımcı olabilir:
• Çinko,
• Ginseng,
• At kestanesi
• Çörekotu
• Folik asit
• L-carnitine
• Koenzim Q10
Yukarıda verilen besin takviyelerini almadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Alternatif tıpta uygulanan bazı takviyelerin gereğinden fazla kullanılması faydadan çok zarar getirebilir.