Hamilelikte sırt ağrısı

Hamilelik sırasında sırt ağrısı görülme oranı yüzde 48 ila yüzde 56'dır. Aslında çoğu vakada bu semptomun gebeliğin normal bir parçası olarak görülmesi çok yaygındır.

Gebe kadınların yaklaşık üçte biri, hamilelik sırasında kazançlı bir işte çalışabilme yeteneklerinden taviz vermelerine neden olan ve aynı zamanda günlük yaşam aktivitelerine müdahale eden şiddetli sırt ağrısı sorunu yaşamaktadır. Dahası sırt ağrısı, hamile kadınların üçte birinden fazlasında, önemli ölçüde uykusuzluğa da neden olmaktadır.

Hamilelikle ilgili sırt ağrısı ve risk faktörleri:

• Hamilelikle ilgili sırt ağrısı, daha önce sırt ağrısı geçirmiş olan kadınlarda daha sık görülür.
• Ağrı genellikle gebeliğin 12. haftasından 28. haftasına kadar yoğunlaşır ve sonraki zamanlarda yoğunluğu azalır.

• İkiz gebelikleri olan veya ikinci ya da üçüncü kez gebe kalan (ilk gebeliğin ardından) kadınlar sırt ağrısı riski altında olabilir.
• Hamilelikle ilgili sırt ağrısı uzun çalışma saatleri ve kötü duruş ile ilişkili olabilir. Kötü ayakkabılar ve topuklu ayakkabılar ve uzun süre ayakta kalmak bile hamile kadınlarda sırt ağrısına katkıda bulunabilir.
• Ayrıca gebelikte, Akdeniz kadınlarına oranla, Kafkas kadınlarda daha çok bel ağrısı görülür.
• Genç yaşta hamilelik, muhtemelen relaksin ve östrojenin neden olduğu hormonal değişikliklere karşı daha yüksek hassasiyet veya daha belirgin kolajen gevşekliği nedeniyle bir risk faktörüdür.
• Fazla kilolu (obez ve aşırı kilolu anneler) ve kısa boylu olan kadınların sırt ağrısı riski daha yüksektir.
• Hamilelik sırasında ağrıları olan kadınların, doğumdan sonra da sırt ağrısı çekmesi daha olasıdır.

Hamilelikte sırt ağrısı neden olur?

Normal bir hamilelik vücutta birkaç fizyolojik değişiklik meydana getirir. Bunlar, gebeliği ve doğumu kolaylaştırmak için omurga ve kalçada mekanik ve yapısal değişiklikleri içerir. Değişiklikler ayrıca duruş, yürüyüş ve toplam vücut suyunda değişimler demektir. Omurganın etrafındaki kan damarlarında (epidural kan damarları) tıkanma ve hormonal değişikliklerden kaynaklı kan akışı değişimleri meydana gelir.

Postürdeki (duruş) ana değişiklik, omurganın durumunu değiştirir. Hamilelikte alınan kiloların çoğu, çıkıntılı bir karın ile birlikte pelvisin alt kısmına birikir. Bu bel ağrısına yol açar. Ayrıca ileriye doğru eğilmeye neden olur.

Toplam vücut suyundaki artış; vertebral kolon ve pelvis etrafındaki bağ dokularında sıvı toplanması anlamına gelir. Bu, bahsedilen eklemlerin etrafındaki gevşekliği artırır ve sıvı artışı gebeliğin hormonal değişiklikleri ile daha da şiddetlenir. Pelvik eklemler ve serviks etrafındaki bağları yumuşatır, muhtemelen bu dokularda sıvı tutulmasını artırır ve bu kolay doğuma yardımcı olur. Ancak durum sırt ağrısına da neden olmaktadır. Yani ağrının temelinde, duruştaki değişim ve hormonlar bulunmaktadır.

Hamilelikte sırt ağrısının tedavisi ve önlenmesi

• Hasta eğitimi: Bu çok önemlidir. Doğru duruşun korunması, oturma veya yatma pozisyonu ile ilgili yararlı yöntemler, ağırlık kaldırmanın önlenmesi vb. gibi ipuçları, doktor tarafından verilecektir.
• Sigara: Ağrıyı durduracağı için hastanın sigarayı bırakması tavsiye edilir.
• Fizyoterapi: Üçüncü üç aylık dönemdeki fizyoterapi, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Diğer fiziksel yardımcılar arasında; destek için uzun yastık kullanımı, bir kemer veya pelvik kuşak bulunur. 
• İş yükü: Doğumdan sonra sırt ağrısını önlemek için iş gücü ve iş yerindeki etkinlik uygun şekilde değiştirilebilmelidir.