ARA
Şefkat zorlayıcı zamanlarda kendimize ve diğerlerine gösterilen bir tutumdur. İlişkinin içinde bireyler yaşamlarında çeşitli zorluklardan geçerler. İşleri, ebeveynleri, sağlıkları ile ilgili türlü zorlanmalar yaşayabilirler. Böyle zamanlarda önce kendimize şefkat gösterebilmek, kendi acımıza duyarlı olmak gerekir. Öz-şefkat yani kendimize şefkatli olmak, hatalarımızın ve eksiklerimizin farkında olsak bile kendimizi kabaca eleştirmemek, zorlanmaların insan olmanın ortak doğası olduğunun farkında olmak ve yaşanılan zorlukları görmezden gelmemek ama onlarla çok da meşgul olmamaktır. Şefkatli olmak partnerimizin de yaşadığı zorluklara duyarlı olmak onu yargılamadan, fazla yönlendirip, akıl vermeye çalışmadan zorlu zamanlarında yanında olmak, yardım etmeye gönüllü olmaktır. Şefkatli olmak biz veya partnerimiz zorluk yaşadığında ona acımak, güçsüz veya zavallı görmekten ziyade acının ve zorlanmanın evrensel olduğunu fark etmektir. İlişkinin içinde tıpkı uçaklardaki “herhangi bir tehlike anında oksijen maskesini önce kendinize sonra çocuğunuza takın” anonsu gibi, önce kendimize sonra partnerimize duyarlı olmak gerekir. Çünkü her şey özde başlar. Bizde olmayanı başkasına veremeyiz.
Saygı içinde empati, hoşgörü, anlayış, hayranlık ve nezaketi barındırır. Sağlıklı ilişkilerde saygı sevgiden bile önemli olabilir. İlişkilerde iki kişinin birbiriyle tamamen örtüşmesi aynı biçimde düşünüp davranması hissetmesi ve aynı geçmişlere ve koşullara sahip olmaları mümkün değildir. Benzer olmak ilişkiyi kolaylaştırır. Fakat farklılıklarımızı nasıl karşıladığımız önemlidir. Diğer kişinin gözünden yaşama bakabilmek, aynı şekilde hissedip düşünmediğimiz zamanlarda da karşımızdaki kişiyi bizden farklı veya doğru bulmadığımız biçimde düşündüğü, davrandığı ve hissettiği için yargılamak ilişkileri yıpratır ve saygıdan uzak tutar. Saygılı olmak diğerinin isteklerini yapmak, onu hiç eleştirmemek veya doğru bulmadığımızı söylememek değildir. Saygı bize şu cümleyi kurdurabilir: “ İlişkinin içinde özgür olma, dilediğince rahat bir biçimde her gece arkadaşlarınla dışarıda olma isteğini anlıyorum ve bu benim için uygun değil, benim ilişki anlayışıma uymuyor”, bu cümlede kişi partnerine saygı duyarken yani onun isteğini anlar ve ifade etmesini desteklerken kendi isteklerine olan saygısı ve kabulünü de dile getirmiştir.
Çoğunlukla kabul görmeme korkusu, herhangi bir tartışmaya yol açmamak veya utanıldığı için ilişki içinde bireyler istek ve ihtiyaçlarını direkt söylemek yerine dolaylı bir şekilde ifade etme yoluna giderler. Başka örnekler üzerinden anlatmak, laf çarptırmak, diğerlerinin yanında söylemek veya bir kavga içinde ortaya çıkarmak gibi… İlişkilerde pasif veya agresif olmadan kararlı bir duruş sergilemek her zaman kolay olmayabilir. Sessiz kalmak, ifade etmemek uzun vadede biriktirmeye, öfkeye ve sonunda bıkmış ve tükenmiş olmaya neden olabilir. Agresif yani yıkıcı tavırlar ise sonradan pişmanlık ve geri dönüşü zor hasarlara yol açar. Bilgilendirici konuşma türünü ilişkiye getirmek önemlidir. Bunun anlamı haklı haksız bulmaya çalışmadan partnerlerin kendileri hakkında bilgi vermeleridir. Burada ben dili kullanılmalıdır: “Bu aralar beraber daha fazla vakit geçirmek istiyorum, senin desteğine ihtiyacım var” gibi.
Fiziksel olarak partnerinizin yanında olmak her zaman ulaşılabilir olduğunuz anlamına gelmez. Çoğunlukla bedenlerimiz partnerlerimizin yanındayken zihinlerimiz o anda orada olmaktan çok geçmiş veya gelecekte ya da başka bir yere odaklanmış olur. Eğer bir aradaysanız bir süre sadece partnerinizi dinlemek, onun gözlerine bakmak, ona dokunmak gibi duyusal araçlarla onunla kalın. Ona ‘dinleme hediyesi’ vermek çok önemlidir. Bireyler kendilerini yargısızca dinleyebilen kişilere karşı daha yakın ve güvende hissederler. Partnerimizle beraberken telefon, bilgisayar, televizyon veya sadece zihnimizde düşüncelerle meşgul olmak bizleri ulaşılmaz yapar.
İlişkiler organik oluşumlardır. Bir kere kurgulamış olmak veya iki insanın birbirini çok sevip, uyumlu ve saygılı olmaları bunun sürekli olacağı anlamına gelmez. İlişkiler de mevsimler gibidir, baharları, yazları, kışları vardır. Onu sürekli canlı tutmak emek vermek gerekir. İlişkinin rutinleri böyle zamanlarda çok yardımcı olur. Bazı akşamlar mutlaka beraber vakit geçirmek, baş başa romantik bir yemek veya film gecesi, tatiller, beraber keyif alabileceğiniz aktiviteler gibi. Ayrıca zorlu zamanlarda 3. kişilerle bu durumları tartışmak yerine mümkünse profesyonel destek alabilmek ilişkilerin iklimini istenen yönde değiştirebilir.
