ARA
Çiftler bebek sahibi olmaya çalışırken başarısız olduklarında ve üreme problemleri söz konusu olduğunda, genellikle akla ilk gelen, kadının yaşı olur. İlerleyen yaş ile birlikte, özellikle 35 yaşından sonra, kadınlarda doğurganlık ve üreme başarısı hızlı bir düşüş göstermektedir. Bu nedenle, yaş faktörü, kadınlarda doğurganlık üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir.
Erkekler söz konusu olduğunda, yaşın önemli bir faktör olmadığı düşünülmektedir; ancak, yapılan yeni araştırmalara göre, aynı kural erkekler için de geçerlidir. Bu nedenle, biyolojik saat ile ilgili endişelenmesi gereken tek taraf, kadınlar değildir.
Araştırmalar kadınlarda doğurganlık 35 yaşından sonra azalırken, erkeklerde baba olma ihtimalinin 41 yaşından sonra azaldığını göstermektedir. Erkeklerde doğurganlık, 41 ile 45 yaş aralığında, her yıl ortalama %7 oranında azalmaktadır.
Erkeklerde 40 yaşından sonra üreme yetisinin azalma sebebi nedir?
Kadınlar, sahip oldukları tüm yumurtalar ile dünyaya gelirler. Dolayısıyla, yaş ile birlikte yumurta rezervlerindeki yumurta sayısı azalır. Erkeklerde ise durum biraz daha farklıdır. Erkek bedeni, her gün milyonlarca yeni sperm üretmektedir. Peki, erkeklerde 40 yaşından sonra üreme yetisinin azalma nedeni nedir?
Her şeyden önce, erkekler yaşlandıkça; sertleşme güçlüğü ve ereksiyon süresinin azalması ile cinsel sağlık ve doğurganlığı etkileyen tıbbi durumların riski artmaktadır. Ancak, tamamen sağlıklı erkeklerde bile, yaş ile birlikte doğurganlık da azalmaktadır. Bunun ilk nedeni, yaş ile birlikte spermin hareket edebilme yeteneğinin azalmasıdır. Ayrıca, yaş ile birlikte spermin boyut ve şeklinde de değişiklikler görülmektedir.
İlerleyen yaşın tüp bebek tedavisine etkisi nedir?
Bir kadının yaşı, doğurganlığı etkileyen baskın bir faktör olmakla birlikte; bir erkeğin yaşı da tüp bebek tedavisinin başarısı üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Erkeklerde yaş, pek çok şey için engel değildir; ancak tüp bebek tedavisi ile bebek sahibi olmak isteyen bir erkek için yaş bir engel olabilir.
Kadınlar, menopoza girdikten sonra üremeyi bıraksa da erkeklerin doğurganlığı çok daha uzun bir süre devam edebilir. Ancak ilerleyen yaş ile birlikte, spermin bir yumurtayı tüp bebek tedavisi ile dölleme kabiliyeti azalmaktadır.
Erkek doğurganlığının azalması söz konusu olduğunda, yaş en önemli faktör olmayabilirken; erkeğin yaşının, çocuk sağlığı üzerinde de etkileri önemlidir. Erkeğin yaşına bağlı olarak görülen spermdeki genetik anormallikler; düşük riski ve çocuklarda bazı hastalıklar ile ilişkili olabilir.
Bir araştırmaya göre; 50 yaşın üzerinde baba olan erkeklerde otizmli çocuğa sahip olma riski, 20’li ve 30’lu yaşlardaki erkeklere oranla, yaklaşık 2.5 kat daha fazladır.
Erkek yaşının tüp bebek tedavisinin sonuçlarını etkilemesinin nedeni, sperm kalitesinin yaşla birlikte azalmasıdır. Belirli bir yaştan sonra, sperm yumurtayı döllemek için daha zayıf hale gelir. Bazen, yumurtayı tamamen dölleyemeyebilir. Erkeğin yaşının 45’in üzerinde olması, düşük riskini de arttırmaktadır. Yaş ile birlikte azalan sperm kalitesi, kısırlığa neden olabilir. Tüp bebek tedavisi söz konusu olduğunda, 55 yaşından sonra bir erkeğin başarılı olma şansı, önemli bir düşüş göstermektedir.
Spermlerin kalitesini korumak ve artırmak için neler yapılabilir?
Sperm kalitenizi korumak ve sayısını arttırmak için, yapabileceğiniz bazı yaşam tarzı değişiklikleri vardır. Bunlardan ilki egzersizdir. Düzenli egzersiz yapmak, ruh halinizi olumlu etkilemenin yanında, sperm sayısının arttırılmasına da yardımcı olur. Araştırmalar, haftada en az 3 gün, günde 1 saat egzersiz yapan erkeklerin, sperm sayısı ve hareketliliğinde artış olduğunu göstermektedir.
Stres, erkeklerde üremeyi olumsuz etkileyen faktörlerden biridir. Özellikle bebek sahibi olmaya çalışıyorsanız, stres yapmayı bırakmalısınız. Stresli olaylar yaşayan erkeklerin; sperm sayısı ve kalitesinin düştüğünü kanıtlayan çalışmalar bulunmaktadır.
Çocuk sahibi olmaya çalışıyorsanız, yapmanız gereken şeylerden biri de sigarayı bırakmaktır. Sigara kullanan erkeklerin sperm sayısı, yoğunluğu ve hareket kabiliyeti daha düşüktür. Sperm kalitesini arttırmada, sağlıklı kiloyu korumak ve doğru besinleri tüketmek de oldukça önemlidir.
