ARA
Oyun terapisinde pek çok çocuğun kendi doğumlarını hatırladıklarına veya oynadıkları oyunlarla bu sürece dair bedenlerinde ve zihinlerinde olumsuz kayıtlar olduğuna şahit olurum. Doğarken bebeğin ve annenin yaşadığı korku, güçsüzlük ve çaresizlik duyguları pek çok kez oyunlara sirayet eder. Erken doğum, fazlasıyla uzun süren doğum süreci, doğumda yaşanan medikal ve ruhsal komplikasyonlar, gereksiz müdahaleler, doğum sonrası uzun süren ve bebeğin yalnızlığa mahkum bırakıldığı küvez uygulamaları bazı bireylerde temel travma kaynaklarıdır.
Yapılan bilimsel araştırmalar travmatik bir deneyimle doğan bebeklerin, kolay doğan bebeklere oranla daha çok ağladığını ortaya koyuyor. Bu ağlama nöbetlerinin, birikmiş duygusal gerilim ve stresten arınma yöntemi olduğunu bugün çok daha iyi biliyoruz. Herhangi bir nedenden ötürü anne karnında, doğum esnasında ve akabinde travma yaşamış bir bebeğin ilk etapta bakım vereniyle güven temelli bir ilişki kurması gerekir. Bu ilişki; çocukla her fırsatta ten tene temasta bulunarak, göz kontağı kurarak, sakin ve yumuşak bir ses tonuyla bebekle iletişime geçerek, bebeğin ihtiyaçlarının ertelenmeden karşılanması ve ebeveynin bebeği sakinleştirilmesiyle mümkündür. Güvenli bir bağlanma ilişkisi başlı başına şifanın kendisidir. Bebeklerin, bedenlerindeki stresi atmak için ağlamaya ihtiyaçları olabilir. Güvenli bir ortamda bebeğin ağlamasına müsaade etmek, dikkatini dağıtmamak, ihtiyaçlarını ertelemeden karşılamak bebeğin gerginlikten arınmasına, ebeveynin güvenli kollarında huzuru ve güveni hissetmesine imkan sağlar.
Uzun süre doğum kanalında kalmış, boğazına kordon dolanmış bebeklerin, ilerleyen süreçte tünelden korkma, boğaz kısmı dar ve kapalı kıyafetler giymeyi reddetme gibi davranışlar sergilemesi olasıdır. Bebeğin sakin kaldığı zaman dilimlerinde yönlendirilmiş ve yönlendirilmemiş oyunlar doğum travmasının üstesinden gelmek için etkili olur. Örneğin üstü kapalı bir kutunun içinde bir süre kalan çocuğunuz, sonrasında tünel oyuncağının içinden geçerek yeniden doğum sahnesini canlandırabilir. Eğer çocuğunuzun bu konuyla ilgili bir meselesi varsa zaten bu tarz oyunları tekrar tekrar oynamak isteyecek ve olumsuz anılarının yerine olumluları yerleştirmeyi dileyecektir.
Doğum sürecini canlandırma oyunları için bazı temel oyuncaklarınızın olması yeterlidir: doktor malzemeleri, biberon, battaniye gibi. Bir başka alternatif oyun olarak; bir battaniyenin altına gizlenen çocuk, ebeveyni tarafından aranır. ‘Ayşe nerede? Bir türlü bulamıyorum onu’ gibi bir söylemle oyun desteklenir. Ayrıca sıkıca dizilen yastıklar arasından çocuğun çıkmasını cesaretlendirecek oyunlar da sembolik olarak doğum anının canlandırılması için etkili olabilir. Mağara oyunları ve hikayeleri de anne karnı metaforuna oldukça uygundur. Bu tarz doğum simülasyonu oyunları oynarken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta çocuğun sinyallerini doğru okumaktır. Eğer çocuğunuz oynamaya direnç gösteriyorsa henüz böyle bir sürece hazır olmayabilir. Bu tarz bir durumda çocuktan gelecek tepkilere göre, oyun önce pelüş bir oyuncakla canlandırılabilir. Bu oyunlar esnasında bebeklerin/çocukların yaşlarından beklenenden küçük davranması ve bebeksi sesler çıkarması muhtemeldir. Burada bebekler/çocuklar travma yaşadıkları ana ve yaşa geri gittikleri için, o anda oyun esnasında çocuğun talep ettiği tüm ihtiyaçları yargılamadan karşılamak iyileştiricidir. Travmatik küvez öykülerinde de ce-e oyunu ve saklambaç güçlü metaforik anlamları olan oyunlardır. Küvezi simgeleyen kutu vs. gibi materyallerden destek alınarak oyunlar kurgulanabilir.
Çocukların bu tür aktivitelerle kahkaha atarak, bastırılmış gerginliklerinden, korkularından ve hayal kırıklıklarından arınmaları mümkündür. Eğer annenin ve bebeğin travmatik bir doğum süreci yaşadığına dair düşünceleriniz varsa bir uzmandan destek almanızı öneririm.
(Kaynak: Solter, Oyun Oynama Sanatı)
