ARA
Otoriter Ebeveynlik
Ailenizde kurallar önemli bir yer tutuyorsa ve çocuğunuzla ilgili yüksek beklentilere sahipseniz otoriter ebeveynliğe daha çok yatkınlığınız olabilir. İşte bu ebeveynlik stilinden tanıdık olabilecek bazı sözler: “Ben öyle diyorsam öyledir”, “Kurallara uymadığında ceza sistemine başvururum”, “Onun hatalarını affetmek benim için zordur” Çocuğunuzun sınır kavramı geliştirmesi önemli olsa da, uzun vadedeki etkileri ağırlıklı olarak olumsuzdur. Özgüven eksikliği, rekabet duygusunun gelişememesi bunlardan sadece bazıları.
Kurallar olmalı evet, fakat çocuğun raydan çıktığında dahi sizden kabul ve sevgi görebildiğini hissetmeye ihtiyacı vardır. (‘Çocuklara 'hayır' demenin 8 hali’ başlıklı yazımdan daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.)
İhmalkâr (ilgisiz) Ebeveynlik
Çocuktan beklentinin ve kuralların hiç olmadığı bir yapıdır. Fiziksel ve maddi ihtiyaçları karşılanır ancak duygusal anlamda açtır. Çocuk kendi kendine büyüyor denilebilir; okul durumu ve duygusal sıkıntıları göz ardı edilir.
Bu yazıyı okuyorsanız, çocuğunuzla pozitif bir bağ kurabilmek adına gayretiniz var ve onun gelişimine değer veriyorsunuz demektir. Yani, bu ebeveynlik tipinden olmadığınızı varsayabiliriz. Değersizlik hissi, sosyal ilişkilerde zorluk, davranış problemleri gibi bozukluklar görülebilir.
İzin Verici Ebeveynlik
Burada en dikkat çekici özellik kuralların, sınırların yok denecek kadar silik olmasıdır. Ebeveyn-çocuk ikilisinden ziyade bir arkadaşlık ilişkisine benzer.
Hoşgörünün ve duyarlılığın olduğu bir ortamda büyümek elbette olumlu. Fakat belirli bir disiplinden mahrum kalan çocuk, kendinden daha güçlü bir yapının gövdesinde oluşabilecek bir güven hissini neredeyse hiç tadamayabilir. Üstelik okul, iş gibi ortamların disiplinine alışık olmadığı için zorluk yaşaması da muhtemeldir.
Demokratik Ebeveynlik
Demokrasi tanımından da anlaşılacağı gibi, kurallar ve belirli bir çerçeve mevcuttur. Fakat ayrıştırıcı yanı şudur ki; kuralların arkasındaki mantık ve gerekçeler açıklanır. Çocuğa da söz hakkı verilmesi, kuralın esnetileceği anlamına gelmez. Bu tarzda yetiştirilenler mutlu ve güvende hisseden çocuklar olacağı için, ileride daha mutlu yetişkinler olmaları da mümkündür. Bu mutluluk ve güven, “Ben yanlış bir şey de yapsam annem babam beni sevmekten ve değer vermekten vazgeçmeyecekler” duygusunu hissetmesinden ileri gelir. Bu sebeple demokratik ebeveynlik, dört stil içerisinde en sağlıklı olanıdır diyebiliriz.
