ARA
Rahim Ağzı Kanseri Nedir?
Rahim ağzı kanseri, anormal hücreler kontrol dışı kaldığında ortaya çıkar. Rahim ağzı, rahmin vajinaya açılan alt kısmıdır. Erken tespit edildiğinde başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Genellikle Pap testi ile çok erken bir evredeyken dahi test edilebilir.
Rahim Ağzı Kanseri Neden Olur?
Çoğu rahim ağzı kanserine, insan papilloma virüsü veya HPV denilen bir virüs neden olur. HPV'ye sahip biriyle cinsel ilişki kurarak HPV alabilirsiniz. HPV virüsünün birçok türü vardır. Her tür HPV, rahim ağzı kanseri için bir neden değildir. Bazıları genital siğillere neden olur, ancak diğer türler semptomlara da neden olmayabilir.
Çoğu yetişkin, bir süre HPV ile enfekte olmuştur. Çünkü enfeksiyon kendiliğinden kaybolabilir. Ancak bazen genital siğillere veya rahim ağzı kanserine neden olabilir. Bu nedenle kadınların düzenli Pap testleri yaptırması önemlidir. Bir Pap testi rahim ağzı hücrelerde kansere dönüşmeden önce değişiklikler geçirebilir. Bu hücre değişikliklerini tedavi ederseniz rahim ağzı kanserini önleyebilirsiniz. HPV aşısı, HPV'yi başarıyla engeller ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), tüm kadınlar için aşı önermektedir.
Kanser, kontrolsüz bölünme ve anormal hücrelerin büyümesinin sonucudur. Vücudumuzdaki hücrelerin çoğu belli ömre sahiptir ve öldükleri zaman, yerine yeni hücreler üretilir. Anormal hücrelerin iki sorunu olabilir:
·Anormal kanserli hücreler ölmezler
·Kanserli hücreler bölünmeye devam ederler
Bu sonuçta bir yumru oluşturan aşırı biriken hücrelerle sonuçlanır, aksi halde bir tümör olarak bilinir. Bilim adamları, hücrelerin neden kanser haline geldiğinden tamamen emin değiller. Bununla birlikte, rahim ağzı kanseri gelişme riskini artırdığı bilinen bazı risk faktörleri vardır. Bu risk faktörleri şunları içerir:
·HPV (İnsan papilloma virüsü): Cinsel yolla bulaşan bir virüstür. 100'den fazla farklı HPV türü vardır, bunlardan en az 13'ü rahim ağzı kanserine neden olabilir.
·Uzun süreli zihinsel stres: Sürekli bir süre boyunca yüksek düzeyde stres, HPV ile mücadele etmeyi zorlaştırabilir. 2016'da yayınlanan bir çalışma bunu destekledi. Araştırmacılar şunları söyledi: "Sigara içmek, stres altına girdiğinde uyuşturucu kullanmak gibi kendine zarar verici başa çıkma stratejileri bildiren kadınların aktif HPV enfeksiyonu gelişme olasılığı daha yüksekti."
·Birçok cinsel partnerinizin bulunması veya cinsel olarak erken aktif hale gelmek: Rahin ağzı kanserine neden olan HPV tipleri, enfekte bir kişiyle cinsel temastan dolayı neredeyse her zaman bulaşmaktadır. Birçok cinsel eşi olan kadınların genellikle HPV'ye yakalanma riski yüksektir. Bu, rahim ağzı kanseri geliştirme riskini yükseltir.
·Sigara: Genel olarak rahim ağzı kanseri ve diğer kanser risklerini artırır.
·Zayıflamış bir bağışıklık sistemi: HIV veya AIDS'li kişilerde ve immünosüpresif ilaçların kullanımını gerektiren insanlarda risk yüksektir.
·Çok genç yaşta doğum yapma: 17 yaşından önce doğum yapan kadınların, 25 yaşından sonra bebek doğuran kadınlarla karşılaştırıldığında rahim ağzı kanseri geliştirme olasılıkları belirgin olarak daha yüksektir.
·Aşırı gebelik: Ayrı gebeliklerden en az üç çocuğu olan kadınların, hiç çocuk sahibi olmayan kadınlarla karşılaştırıldığında rahim ağzı kanseri gelişme olasılığı daha yüksektir.
·Doğum kontrol hapları: Bazı yaygın kontraseptif hapların uzun süreli kullanımı bir kadının rahim ağzı kanseri olma riskini yükseltir.
·Diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Klamidya, gonore ve frengi; rahim ağzı kanseri gelişme riskini artırır.
·Sosyo-ekonomik durum: Gelirlerin düşük olduğu alanlarda oranlar yüksek görünmektedir.
Rahim Ağzı Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Rahim ağzı kanserinin erken evrelerinde, bir kadın hiç semptom yaşamayabilir. Anormal servikal hücre değişiklikleri için nadiren belirtiler yaşarsınız. Ancak bu hücre değişiklikleri rahim ağzı kanserine dönüşürse belirtiler yaşayabilirsiniz. Rahim ağzı kanseri belirtileri şunları içerir:
·Regl dönemleri arasında, cinsel ilişki sonrası veya menopozdan sonra ortaya çıkan kanamalar gibi normal olmayan kanamalar yaşamak
·Alt karın veya pelvis bölgesinde ağrı duymak
·Seks sırasında ağrı hissetmek
·Normalin dışında vajinal akıntı
·Kanlı vajinal akıntı
Bu belirtilerin enfeksiyon da dahil olmak üzere başka nedenleri olabilir. Bu semptomlardan herhangi birini yaşayan herkes doktora görünmelidir.
Rahim Ağzı Kanserinin Evreleri
Bir kanserin hangi evrede olduğunu bilmek, hangi tedavinin etkili olabileceğine karar vermeye yardımcı olduğundan önemlidir. Evreleme, kanserin ne kadar ilerlediğini ve yakındaki yapılara mı yoksa daha uzak organlara mı ulaştığını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Evreleri tanımlamanın farklı yolları vardır, ancak yaygın olarak 4 evreli bir sistem kullanılmaktadır.
Evre 0: Kanser öncesi hücreler bulunur.
Evre 1: Kanser hücreleri, yüzeyden rahim ağzının derin dokularına ve muhtemelen uterusa ve yakınlardaki lenf düğümlerine doğru büyümüştür.
Evre 2: Kanser artık rahim ağzı ve rahmin ötesindedir ancak pelvisin duvarları veya vajinanın alt kısmına kadar ilerlememiştir. Yakındaki lenf düğümlerini etkileyebilir veya etkilemez.
Evre 3: Vajinanın alt kısmında veya pelvis duvarlarında kanser hücreleri bulunur ve mesaneden idrar taşıyan tüpler olan üreterlere kadar bloke ediyor olabilir. Yakındaki lenf düğümlerini etkileyebilir veya etkilemez.
Evre 4: Kanser, mesaneyi veya rektumu etkiler ve pelvis dışına büyür. Lenf düğümlerini etkileyebilir veya etkilemez. Daha sonra 4. evrede karaciğer, kemik, akciğerler ve lenf düğümleri gibi uzak organlara yayılır.
Taramaya girmek ve semptomlar ortaya çıkarsa bir doktora görünmek önemlidir, çünkü erken tedavi, hayatta kalma şansını artırır.
Rahim Ağzı Kanserinin Teşhisi Nasıl Yapılır?
Rahim ağzı kanseri ne kadar erken teşhis edilirse, tedavi de o kadar başarılı olur. 30 yaş ve üstündeki kadınların, rahim ve rahim ağzı kanserinin erken belirtilerini tespit etmek için düzenli bir Pap veya servikal smear testinden geçmeleri önerilir. Aynı anda HPV testi yapılabilir.
Servikal Smear Testi
Sadece ABD'de her yıl 11 binden fazla kadına rahim ağzı kanseri tanısı konuyor ve bu hastalık sonucu yaklaşık 4 bin kişi ölüyor. Bu ölümlerin çoğu normal servikal tarama ile önlenebilir. Tarama kanseri tespit etmez, ancak rahim ağzı ve rahim hücrelerinde anormal değişiklikler arar. Tedavi edilmediğinde, bazı anormal hücreler sonunda kansere dönüşebilir.
HPV (İnsan Papilloma Virüsü) Testi
Bu test, hastaya rahim ağzı kanserine en çok neden olan HPV tiplerinden herhangi birinin bulaşmış olup olmadığını belirler. Laboratuvar testleri için rahim ağzından hücre örneği toplayarak yapılır. Test, herhangi bir serviks hücresi anormalliği görülmeden önce hücre DNA'sında yüksek riskli HPV saptayabilir. Rahim ağzı kanseri belirtileri ve bulguları varsa veya Pap testinde anormal hücreler ortaya çıkarsa ek testler önerilebilir.
