Stresin cilt üzerindeki etkisi

Rosacea (Roza); yüz kızarmaları ile başlayan, sonrasında kızarıklığın kalıcı hale gelebildiği ve sonrasında da sivilce ya da sivilce benzeri kızartı, kabarıklıklarla seyreden bir cilt hastalığı. Göz tutulumunda gözde kuruluk da yapar. Türüne göre burunda şekil değişiklikleri de görülebilir. Tam olarak tedavi edilemeyebilir ama kontrol altına alınabilir. Yurt dışında Rosacea tedavisi için birçok farklı krem, jel varken ülkemizde Rosacea tedavisinde kullanılan krem çeşitliliği kıyasla daha az olsa da oldukça etkin ürünler bulunuyor.

Eğer cildinizde ara ara oluşan bir kızarma, hassasiyet varsa; şimdiden önleminizi alıp bir dermatoloji uzmanı ile görüşmenizde fayda var çünkü Rosacea ilerleyen bir cilt hastalığı. Stres, öfke, üzüntü gibi zorlayıcı duygular kızarıklığı ve sivilceleri tetikliyor. Bazı yiyecekler ve güneş de Rosacea için önerilmiyor. Rosacea süreci, tetikleyicileri ve tedavisi kişiden kişiye değişebilir. Bu yüzden başkasına iyi gelen size iyi gelmeyebilir. Yani her duyduğunuzu uygulamayın, ilk önce hekiminize danışın.

Ben yaklaşık iki senedir Rosacea sivilceleri ile baş ediyorum ve sanırım kısmen kontrol altına aldım. En azından şu an makyajla kapanabilecek duruma geldi. Yüzümde fondöten altında kumdan tepecikler varmış gibi görünmüyor artık. Kendim de ekrana çıktığım için süreci yönetmek biraz daha zorladı dersem daha samimi olmuş olurum. Tabii ki ben de bu süreçte birçok farklı uzmana danışıp en gıcık hasta profili olarak konuyla ilgili bol bol bilimsel yayın okumaya çalıştım.

Antibiyotiğin kalıcı sonuç vermediği durumlarda sıkça reçete edilen sivilce ilaçları doktorlar tarafından Rosacea tedavisinde de öneriliyor. Yalnız, doktorumun (en son gittiğim ve hala devam ettiğim) bana söylediğine göre, nüks oranının daha fazla olması sebebiyle ben henüz kullanmaya başlamadım. Bedenimin neye reaksiyon verdiğini bulmaya çalışıyorum ki en büyük tetikleyicileri kısmen buldum da denilebilir.

Eğer siz de Rosacea dan muzdaripseniz öncelikle yapmamanız gereken şey, farklı doktorlar ve farklı tedaviler uygulamak. Ben bu hatayı yaptım. Birçok farklı doktor ve birçok farklı tedavi ya da bakım yöntemi hassas olan cildi daha da hassas hale getirip cilt bariyerine zarar verebiliyor. Bu sebeple, çok fazla doktor değiştirmek ve farklı tedavi ya da bakım yöntemlerine başvurmak Rosacea için yapılacak en son şey diyebilirim. Sık peeling yapmak ya da cilde farklı anti-aging uygulamaları yaptırmak da tetikleyici olabiliyor. Bazı anti-aging uygulamaları ya da bazı lazer uygulamaları var olan problemi daha da artırabiliyor. Bu sebeple bu tür uygulamaları dermatoloji uzmanı olmayan kişilere yaptırmamanızı öneririm. Rosacea’ya yönelik yatıştırıcı uygulamaları tercih edip çok fazla uygulama yaptırmamanız yerinde olur. Bu hastalık karmaşayı sevmiyor, ‘Basit iyidir’ diyor.

Günlük tutmak, Rosacea gibi kronik hastalıklarla baş ederken oldukça yardımcı olabiliyor. Örneğin o gün kaçta kalktınız, ne yiyip içtiniz, ne giydiniz, ne parfüm kullandınız, duygu durumunuz nasıldı gibi bilgileri not alırsanız değişimlere göre tetikleyicileri bulabilirsiniz. Örneğin benim çiçek kokulu deterjanlara, bazı parfümlere, toza, ev akarlarına alerjim var ama bu alerjinin ciddiyetinin farkında değildim. Bu alerjimin nefes alış verişim kadar cildime de etki ettiğini fark ettikten sonra doktorun bana reçete ettiği bir alerji ilacı kullanmaya başladım. Evdeki tüm deterjanları hipoalerjik olanlarla değiştirdim. Bu ikisi bile Rosace’ayı kontrol altına almama çok yardımcı oldu. Farklı ortamlara girdiğiniz zaman -eğer varsa- alerjik olduğunuz her şey ciltte tetiklenmeye sebep olabilir. Yüzünüz geçici olarak şişebilir ya da kızarabilir. Panik olmadan rutininize devam etmeye çalışın. Yalnız, alerjiniz olan şeyleri bulmak oldukça önemli. Süt ve süt ürünleri, gluten, çikolata, turunçgiller, alkol gibi yiyecek ve içecekler Rosacea’yı tetikleyebiliyor.

Bunun yanı sıra cilt temizliği ve kullandığınız kremler de çok önemli. Yüzünüzü asla sert havlularla kurulamayın. Yattığınız yastık kılıfının olabildiğince yumuşak olmasına dikkat edin ve kılıfı sık sık değiştirin. Ben yüzümü her sabah içinde çağ ağacı yağı bulunan bir yüz yıkama jeli ile yıkıyorum. Sonra içinde yine çay ağacı yağı bulunan bir nemlendirici ile nemlendiriyorum. Sonrasında ise Rosacea için üretilen 50 koruma faktörlü bir krem sürüyorum. O kremi tüm gün evde olsam bile illaki sürüyorum. Akşam da yüzümü yine aynı jel ile yıkıyor, havlu kağıt ile nazikçe kuruluyor ve yine aynı nemlendirici ile nemlendiriyorum.

Rosacea’nın kontrol altına alınmasında bağışıklık oldukça önemli. Bu sebeple hekim kontrolünde C vitamini kullanıyorum.

Eğer Rosacea’nız varsa pahalı, marka, anti-aging kremler var olan problemi daha da kronikleştirebilir. Bu sebeple ‘en basit’ uygulamalarda kalmaya çalışın. Diğeri kaş yaparken göz çıkartmak olabiliyor. Makyaj malzemeleri de Rosacea’yı tetikleyebildiği için olabildiğince az makyaj yapmaya çalışın. ABD’de Rosacea tedavisinde kullanılan ama aynı zamanda tüm dünyada uyuz, kanser ve bağışıklık sistemi yetmezliğine bağlı hastalıkların tedavisinde de kullanılan ilacın içinde kullanılan hammaddeden yapılan bir ilaç, ülkemizde de bazı eczanelerde bulunuyor. Yüze sürmek için olan formunu doktorum bana tavsiye etti ve son birkaç aydır düzenli olarak gece yatmadan sürüp öyle uyuyorum. Kızarmayı ve Rosacea sivilcelerini büyük ölçüde kontrol altına aldı. Yalnız, bu ilaç eczanelerde hazırlanırken baz olarak başka kremlerle karıştırılıyor. Bu krem belli süre ya da hep sizin cildinizin daha da kızarmasına sebep olabilir. Ben üç farklı eczaneden almıştım ve bir tanesi oldukça iyi geldi. Diğerlerinin bazı alerji yaptı. Bu cilt türü oldukça hassas olabileceği için Rosacea’yı kontrol altına almak deneme yanılma yöntemi ile sabır gerektiren bir süreç. Bu ilacın ağızdan alınan formu da daha geçen ay ülkemize geldi. Doktorum bana reçete etti ama ben henüz kullanmadım. Sadece geceleri yatmadan, yıkanıp temizlenmiş yüzüme sürüp sabah yıkıyorum.

Cildi kurutmak çok iyi gelmeyebiliyor. Bu sebeple doktorunuza danışmadan cilt kurutan sivilce kremlerini kullanmayın. Kükürtlü sabun tahriş edici ve kurutucu olabilir, bu yüzden çay ağacı yağı içeren yüz yıkama jelleri çok daha olumlu sonuç veriyor. Cilt rengini açıp kızarıklığı da giderebiliyor.

Cilt için kullanılan antibiyotikler bazen kesin sonuç verse de bazen kullanıldığı süre boyunca iyi gelip antibiyotik kullanımını bıraktıktan sonraki üç hafta içinde şiddetli bir şekilde dönebiliyor. Ben hekim gözetiminde uzun süreli antibiyotik kullandım. Yalnız, geçici bir çözüm oldu. Tabii bu herkeste farklı sonuç verebilir. Bu sebeple bağışıklık sistemini olabildiğince kuvvetli tutmaya çalışıp antibiyotiği hekiminizin önerisi ve gözetiminde kullanın.

Gerginlik, öfke gibi duygular da Rosacea belirtilerini tetikler. Ayrıca, acele ile bir yere yetişmeye çalışmak, soğuktan-sıcağa ya da sıcaktan soğuğa ani geçişler yani özetle telaşlı, koşturmalı yaşam Rosacea için pek önerilmez. Rosacea atak dönemleri genelde bahar aylarında ya da şiddetli gerginlik, üzüntü karşısında ortaya çıkabilir. Bu dönemlerde cilt çok kuruyabileceği için nemlendirmek önemli ama yağlandırmamaya özen gösterin. Bu dönemlerde size iyi gelecek insanlarla buluşmanız, etkinliklere katılmanız, özetle gerginliğinizi azaltacak ortamlar yaratmanız atak şiddetini ve süresini azaltır. Kısa tatiller de gerçekten çok yardımcı oluyor.

Egzersiz yapmak duygu durumu olumlu yönde etkilese bile ağır egzersizler rosacea ataklarını tetikleyebiliyor. Olabildiğince hafif egzersizler yapmaya çalışın.

Eğer siz de sık sık “Evet” deyip, çok az “Hayır” diyenlerdenseniz, cildiniz için de sınır koymayı öğrenmeniz gerekiyor. Söyleyemediğiniz her söz, bastırdığınız her zorlayıcı duygu, koymakta zorlandığınız her sınır ve aldığınız her fazla sorumluluk cildiniz üzerinden size kendini hatırlatır.

Umarım bu bilgiler size yardımcı olur. Yalnız, dermatoloji uzmanınıza danışmadan kulaktan dolma bilgilerle bir şey yapmayın ve lütfen karmaşık kozmetik ürünleriyle uygulamalarından uzak durun.