ARA
Yumurtalık kistleri; yumurtalıkların içinde ya da üzerinde bulunan katı ya da sıvı dolu keselerdir. En sık olarak çocuk doğurma yıllarında görülmekle birlikte, herhangi bir yaştaki bir kadında kist gelişebilir. Polikistik over kistleri, anormal yumurtlama ile sonuçlanabilir ve bu durum, kadınlarda kadın kısırlığı vakalarının %25’lik kısmını oluşturmaktadır. Yumurtalık kistlerinin tümü doğurganlığı etkilemez. Aslında, kistler bazen normal yumurtlama sürecinin bir parçası olarak oluşur.
Çoğu yumurtalık kisti zararsızdır, herhangi bir belirti göstermez ve kendiliğinden geçer. Bazen, kistler yırtılabilir. Daha büyük yumurtalık kistleri; ağrılara ve diğer belirtilere neden olabilir ve organlara baskı yapabilir. Kistlerin tedavisi; bazen hormon tedavisi ile gerçekleştirilirken, bazen de cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
Kist Belirtileri Nelerdir?
Çoğu durumda, yumurtalık kistleri belirtilere neden olmaz. Belirtilerin ortaya çıkması durumunda, bir kadın kistin bulunduğu bölgelerde karın ağrısı, şişkinlik ya da baskı hissedebilir. Yaşanan ağrılar keskin ya da daha hafif olabilir ve kistin türüne ve durumuna bağlı olarak, aralıklı ya da sabit olabilir. Eğer sürekli ve şiddetli bir karın ağrısı ya da pelvik ağrı yaşıyorsanız, doktorunuza danışmalısınız.
Kistler genellikle belirti vermediğinden, kadınlar genellikle rutin bir muayene için doktora gidene kadar, kisti olduğunu fark etmez. Bu nedenle, yaş ilerledikçe, kistlerin kontrol edilmesi için düzenli olarak jinekolojik muayene yapılması özellikle önemlidir. Çoğu kist zararsız olsa da; kanaması ya da yırtılması durumunda problemlere neden olabilir. Yırtılan kistler, ciddi ağrılara ve kanamalara neden olabilir.
Bir yumurtalık kisti, genellikle yalnızca yırtılması, çok büyük olması ya da yumurtalıklara kan akışını engellediği durumlarda belirtilere neden olur. Bu gibi durumlarda, şu belirtiler görülebilir:
Kistler nasıl tedavi edilir?
Bir yumurtalık kistinin tedavisinin gerekip gerekmediği; kistin boyuna ve görünümüne bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ayrıca, kişinin menopozda olup olmaması da tedavinin gerekliliğini etkileyebilir. Vakaların büyük bir bölümünde, kist birkaç ay sonra kendiliğinden kaybolmaktadır. Bunun doğrulanması için, ultrason taraması yapılabilir.
Menopoza giren kadınlarda, yumurtalık kistleri kanser riskini arttırdığından, kistin takip edilmesi için bir süre boyunca düzenli olarak ultrason taraması ve kan tahlilleri önerilebilir. Kistin boyutunun büyük olması durumunda ya da kanserli olması durumunda, cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
Hangi Kist Kısırlık Yapar?
Doğurganlığı etkileyen birkaç kist tipi vardır. Peki, yumurtalık kistleri doğurganlığı etkiler mi ve nasıl etkiler? Aslında, hamile kalmayı zorlaştıran bu kistlerin kendisi değil, doğurganlığı tehlikeye atabilecek bazı hastalıkların belirtileri olabilmeleridir.
Örneğin, “endometriozis” doğurganlığı etkileyen ve polikistik over sendromuna neden olabilen bir hastalıktır. Bu durum; endometriyal dokunun, rahmin dışından ya da fallop tüplerinden başka yerde büyümeye başlamasıdır. Bunun sonucunda, yumurtalıklarda endometrimalar olarak bilinen kistler oluşur. Doğurganlığı nasıl etkilediği tam olarak bilinmemekle birlikte, kısırlık ile ilişkisi olduğu bilinmektedir.
Kısırlık ile ilişkisi olan bir diğer durum da, bir hormon dengesizliği olan Polikistik Over Sendromu’dur. Bu hastalık, doğurganlığı diğer tüm durumlardan daha fazla etkilemektedir. PKOS’ta; yumurtlama döngüsünde gelişmeye başlayan yumurtalar olgunlaşamaz ve yumurtalıklardan salınamaz.
Yumurtlama eksikliğinin kronik bir hale gelmesi, hormon seviyelerini olumsuz etkilemekte ve erkeklik hormonu seviyelerinin artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle, kistlerin büyük bir bölümü, doğrudan kısırlığa neden olmaz ancak, kısırlık ile ilişkili hastalıkların habercisi olabileceğinden, tedavi edilmeleri gerekmektedir.
