ARA
Dijital okuryazarlık eğitimi: Çocukların bilinçli bir internet kullanıcısı olmalarını sağlamak için öncelikle dijital okuryazarlık kazanmaları gerekiyor. Ebeveynler, çocuklarına güvenilir kaynakları nasıl ayırt edeceklerini, internetin kalıcı bir hafızaya sahip olduğunu ve paylaşılan bilgilerin kötü niyetli kişiler tarafından kullanılabileceğini anlatmalıdır.
Açık iletişim kurmak: Çocuklar, internette karşılaşabilecekleri rahatsız edici durumları ebeveynleriyle paylaşabilmelidir. Açık ve yargılayıcı olmayan bir iletişim ortamı, çocukların yaşadıkları olumsuz deneyimleri saklamamalarını sağlar.
Yaşa uygun içerikler seçmek: Çocukların yaşlarına uygun içerikleri tüketmesi çok önemlidir. Çocuklar için geliştirilmiş özel tarayıcılar ve filtreleme sistemleri kullanılabilir. Ayrıca, YouTube Kids gibi çocuk dostu platformlar tercih edilebilir.
Ebeveyn kontrol uygulamaları kullanmak: Ebeveynler, çocuklarının internette geçirdiği zamanı ve erişebileceği içerikleri kontrol edebilmek için çeşitli uygulamalar kullanabilir. Google Family Link, Norton Family ve Kaspersky Safe Kids gibi araçlar, çocukların internet kullanımını daha güvenli hale getirebilir.
Güvenli arama özelliklerini etkinleştirmek: Google gibi arama motorlarında ‘Güvenli Arama’ özelliği etkinleştirilerek zararlı içeriklerin görüntülenmesi önlenebilir. Bu, özellikle küçük yaştaki çocukların uygunsuz içeriklere erişimini sınırlandırmak için etkili bir yöntemdir.
Siber zorbalığa karşı önlemler: Siber zorbalık, çocukların internet ortamında en çok karşılaştıkları tehlikelerden biridir. Ebeveynler, çocuklarına internet ortamında saygılı davranmanın önemini anlatmalı ve zorbalığa maruz kaldıklarında ne yapmaları gerektiğini öğretmelidir. Çocuklarının siber zorbalığa maruz kaldığını düşündüklerinde, ilgili platformlarda şikayet ve engelleme seçeneklerini kullanmaları gerekebilir.
Kişisel bilgilerin korunması: Çocukların; ad, adres, telefon numarası, okul bilgileri gibi kişisel bilgilerini paylaşmamaları konusunda bilinçlendirilmesi önemlidir. Ayrıca, sosyal medya platformlarında gizlilik ayarlarının sık sık kontrol edilmesi gerekir.
Dolandırıcılık ve zararlı yazılımlara karşı bilinçlendirme: Çocuklar; sahte web siteleri, kimlik avı saldırıları (phishing) ve sahte ödüllerle kandırılabileceklerinden dolayı bu tür tuzaklara karşı bilinçlendirilmelidir. Bilmedikleri kişilerden gelen bağlantıları tıklamamaları ve bilinmeyen kaynaklardan dosya indirmemeleri gerektiği öğretilmelidir.
Ekran süresini kontrol altına almak: Çocukların gün boyunca ne kadar süre internet kullanacakları belirlenmeli ve sağlıklı bir denge kurulmalıdır. Aşırı internet kullanımı fiziksel ve ruhsal sağlık sorunlarına yol açabilir.
Teknoloji detoksu uygulamak: Aile içinde belirli saatlerde telefon, tablet ve bilgisayar kullanımını sınırlandırarak çocukların ekran başında geçirdiği süreyi azaltmak mümkündür. Özellikle yatmadan önce ekran süresinin azaltılması, çocukların uyku düzeni için faydalıdır.
Teknolojik gelişmeleri takip etmek: Ebeveynler, çocuklarının hangi platformları kullandığını ve dijital dünyadaki yeni tehditleri takip ederek bilinçlenmelidir. Bu, çocukların internet ortamında karşılaşabilecekleri riskleri önceden tahmin etmelerine yardımcı olabilir.
Çocuklarla birlikte dijital deneyim yaşamak: Çocukların hangi oyunları oynadığını, hangi YouTube kanallarını takip ettiğini bilmek ebeveynler için önemlidir. Onlarla birlikte içerik tüketerek ve öneriler sunarak daha güvenli bir dijital deneyim sağlanabilir.
Hepimiz daha dikkatli olmak zorundayız. Çocuklarla ilgili olan herkes bu konuya duyarlı hale getirilmelidir. Okullarda, yalnızca potansiyel olarak savunmasız çocukları tanımak değil, aynı zamanda risk altındaki potansiyel bireyleri de tespit etmek önemlidir.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, her sınıfta en az iki çocuk cinsel şiddetten etkilenmektedir. Bu, öğretmenlerin hem mağdur çocukları tanıyabilmeleri hem de faillerin çoğunlukla yakın çevreden geldiğini bilmeleri gerektiği anlamına gelir. İnternet üzerindeki istismar vakalarında bile, suçluların çoğu çocuğun ailesinden, arkadaşlarından veya spor kulüplerinden gelmektedir.
Bu nedenle, her düzeyde harekete geçmeliyiz:
Toplum olarak, çocukların güvenliği için sadece bireysel önlemler almak yeterli değildir. Kurumların ve devletlerin de bu konuda etkin rol alması gerekir.
İnternet, çocuklar için eğlenceli ve eğitici bir ortam olabilir ancak içerdiği riskler nedeniyle ebeveynlerin bilinçli ve dikkatli olması gerekir. Çocukların internette güvende kalmasını sağlamak için dijital okuryazarlık eğitimi vermek, ebeveyn kontrol uygulamalarını kullanmak, siber zorbalık ve dolandırıcılık gibi tehditlere karşı bilinçlendirmek çok önemlidir. Ancak bu mücadele yalnızca ebeveynlerin değil, tüm toplumun sorumluluğundadır.
Çocukların güvenliği için bireylerden devlet kurumlarına kadar herkesin bilinçlenmesi ve harekete geçmesi gerekir. Ancak bu şekilde çocuklar, internetin sunduğu fırsatlardan en iyi şekilde faydalanabilirken olumsuz deneyimlerden korunabilirler.
