YAŞAM - ANNE - ÇOCUK

Çocuğunuzun tuhaf davranışları gerçekte ne anlama geliyor?

Meraklı çocuğunuz her gün öğreniyor, büyüyor ve deney yapıyor. Tüm bunlar, bazen gerçekten çok tuhaf şeyler yapmalarına neden olabiliyor. Giyinmek istemeyebiliyor, ellerine geçeni etrafa atabiliyor ya da yiyecekleri burunlarına tıkabiliyorlar. Elbette bu davranışlardan bazıları sevimli veya komik olarak değerlendirilebilir, ancak bazıları da tamamen kafa karıştırıcı ve hatta endişe verici olabilir. Peki küçük çocuklar neden bu şekilde davranıyor ve bu davranışlara nasıl tepki vermelisiniz?

profil
Günseli Erşengün
28.09.2023
Çocuğunuzun tuhaf davranışları gerçekte ne anlama geliyor?

Yeni yürümeye başlayan çocukların davranışlarına baktığımızda, gelişimi etkileyen tüm faktörleri düşünmek önemlidir. Yeni yürümeye başlayan çocuklar; mizaçlarına ve deneyimlerine (yani aile yapısı, ebeveynlerinin yaşam tarzlarına ve kültürlerine) göre şekillenir. Dahası, erken çocukluk döneminde meydana gelen büyük nörobiyolojik gelişimsel değişiklikler bu dönemde önemli bir rol oynar. Ama unutmayın; yeni yürümeye başlayan çocuklar, yeni durumlarla nasıl başa çıkacaklarını ve duygularını nasıl düzenleyeceklerini tam olarak bilemezler.

Yeni beceriler öğreniyorlar ve nasıl tepki vereceklerini bulmaya çalışıyorlar. Bu aşama; yeni yürümeye başlayan çocuğun çekingenlik eksikliği, dürtüsel davranış eğilimi ve gelişen özerklik duygusu nedeniyle daha da karmaşık hale gelir. Tüm bu bileşenler yeni deneyimler, tepkiler, kelimeler ve duygulardan oluşan karmaşık bir çorba oluşturur. Çocuğunuzun yaptığı pek çok şey çıplak gözle tuhaf görünse de, bu davranışlara gelişimsel bir mercekle baktığınızda aslında o kadar da tuhaf olmadığını fark edersiniz.

 

Tuhaf davranışlarla nasıl başa çıkılır?

Yürümeye yeni başlanan çocukluk; bir öğrenme, büyüme ve gelişme aşamasıdır ve sözel becerilerle duygusal zeka henüz gelişmeye başlamaktadır. Yeni yürümeye başlayan çocuklar sadece sürekli keşfetmek ve denemekle kalmaz, aynı zamanda duygularını her zaman tanıyamaz, yönetemez ve sözlü olarak açıklayamazlar. Bu nedenle, bu merakların ve duyguların bazı şaşırtıcı davranışlarla tezahür etme eğiliminde olması şaşırtıcı değildir.

Çocuğunuzun tuhaf davranışlarının kökeninde ne olduğunu anlamanın yolları vardır. İşte bu tuhaf davranışlardan bazıları, ne anlama gelebilecekleri ve küçük çocuğunuzun bu eksantrik dönemi atlatmasına nasıl yardımcı olabileceğiniz hakkında bilgiler...

Yeni yürümeye başlayan çocuğunuz uygunsuz zamanlarda üstünü çıkarmak istiyorsa; bu çıplak olmayı tercih etmekten ziyade rahatsız edici bir duyusal girdi kaynağını ortadan kaldırmakla ilgili olabilir. Yürümeye yeni başlanan çocukluk, duyusal hassasiyetin yaygın olduğu bir dönemdir. Bu da küçük çocuğunuzun belirli sesler, duyumlar ve sıcaklıklardan rahatsız olabileceği anlamına gelir. Kaşıntılı gömlekleri veya dar pantolonları çıkararak duyusal girdiyi azaltmaya çalışabilirler. Bazen siz de toplantının ortasında çok dar olan sutyeninizi çıkarmak istemiyor musunuz? Siz de biliyorsunuz ki yeni yürümeye başlayan çocuklar dürtüsel hareket ederler.

Bu konuda ne yapmalısınız: Yeni yürümeye başlayan çocuğunuzun vücudundan utanmasını istemeseniz de, ona çıplak olması için uygun zamanları ve yerleri öğretebilirsiniz. Ayrıca, tıpkı yetişkinler gibi küçük çocukların da bazı kıyafetlerinin kaşındırabileceğini veya rahatsız edebileceğini unutmayın. Çocuğunuzun rehberliğini takip ederek ve hatta yeni yürümeye başlayan çocukların kendi kıyafetlerini seçmesine izin vererek kumaşlara ve kıyafet tercihlerine dikkat etmelisiniz.


Dişleri ister size, ister başka bir çocuğa yönelmiş olsun; ısıran bir çocuk çoğu zaman şüphe uyandıran ve endişe yaratan bir konudur. Isırmak, endişe verici olmasına rağmen, yürümeye başlayan çocuklarda oldukça yaygın ancak ciddi bir sorundur. Dil akıcılığının hala gelişmekte olduğu bu dönemde daha sık meydana gelme eğilimindedir. Çocuğunuz, ihtiyaçlarını etkili ve verimli bir şekilde iletecek kelimelerden ve bilgi birikiminden yoksundur ve kendini hayal kırıklığına uğramış hisseder ve ısırmak, kendisini ifade etmenin bir yoludur.

Bu konuda ne yapmalı: Yürümeye yeni başlayan çocuklar duygusal zihinle meşgul oluyorlar ve beyin, enerjiyi dil ve düzenleyici merkezlerden daha gelişmemiş beyin bölgelerine yönlendiriyor. Bu nedenle, söylemek istediğinizi anlatmak için kısa ve öz ifadeler kullanmak önemlidir.

  • Davranışı adlandırın. (‘Kolunu ısırdın’)
  • Çocuğun duygusunu adlandırın. (‘Yüzünün kırmızı olduğunu görüyorum. Kızgın hissediyorsun’)
  • Isırmaya neden olan olayı adlandırın. (‘Oyuncağını aldı’)
  • Hatayı adlandırın. (‘Isırmıyoruz! Isırmak yok.’)

Bunu aynı zamanda hafif bir sonuç da takip etmelidir: Çocuğunuzu durumdan kısa süreliğine uzaklaştırın ve sakinleştirici bir aradan sonra aktiviteye yeniden katılmasına yardımcı olun.

Tabii ki ısırma olaylarına anında uygun tepki verebilirsiniz, ancak bunları ilk etapta önlemek daha da iyidir. Eğer çocuğunuzun ısırma alışkanlığı varsa; uyku eksikliği, açlık, aşırı uyarılma, yeni durumlar veya çocuğun gelişimsel kapasitelerini aşan grup oyunları gibi agresif ve dürtüsel davranışlara yönelik hassasiyeti artıran tetikleyiciler kontrol edilmelidir. Bu şekilde, hoş olmayan ısırma kazalarını önlemek için önceden önlem alabilirsiniz.


İster yeni alınmış bir kutu oyuncak, ister bir torba un olsun; küçük çocuklar eşyaları atıp fırlatmaktan, dökmekten keyif alırlar. Bu sizin için hoş bir durum olmayabilir ama onlar için tamamen normaldir. Bunu yaparken küçük çocuklar; neden ve sonucu belirleyen bilişsel süreci uygulayarak uyum sağlama becerileri (gözlemledikleri şeyle birlikte ellerini kullanarak) üzerinde çalışırlar. Dürüst olalım, mama sandalyesinden attıkları oyuncağı veya yemeği sık sık alıp sonra onlara geri vermeniz, küçük çocukların bunu bir tür oyun olarak görmelerine yardımcı olur.

Bu konuda ne yapmalısınız: Meraklı çocuğunuza, neyi atıp neyi atmamanın uygun olduğunu anlatın (kum havuzuna kum dökmek evet, akşam yemeğini yere atmak hayır) ve ona birçok eşyanın belirlenmiş bir yeri olduğunu hatırlatın. Eğer çocuğunuz oyuncakları yere atarsa, bırakın oynamasına izin verin, ancak sonra ona oyuncakları kutusuna nasıl geri koyacağını öğretin.


Bir şeyleri deliklere sokma isteği bazı çocuklarda doğuştan var gibi görünebilir. Yürümeye yeni başlanan çocukluk yılları tamamen keşif ve deneylerle ilgilidir. Yürümeye yeni başlayan bir çocuk, hâlâ elindeki şeylerin kendisinin bir parçası olduğunu düşünür, bu yüzden nesnelerin fizikselliğini ve etrafındaki alanı öğrenmeye ve keşfetmeye çalışır.

Bu konuda ne yapmalısınız: Yürümeye yeni başlayan çocuklar kendi başlarına büyüyecek küçük varlıklar değildir; çok fazla ilgiye ihtiyaçları vardır. Yani eğer güvenli olmayan bir şey yapıyorlarsa, anında geri bildirim almaları gerekir.

Bu dönem aynı zamanda çocukların kendilerinden ne beklendiğini öğrendikleri dönemdir. Yürümeye yeni başlayan çocuklara beklentileri öğretmek için anlaşılabilir, öngörülebilir ve çocuğun öğrenmesi için tutarlı bir dizi kurala sahip olmanız gerekir. Bunlar; kısa ifadeler, basit kelimeler ve net talimatlar anlamına gelir. Aynı beklentiyi defalarca tekrarlamak zorunda kalırsanız şaşırmayın. 2 yaşındaki çocuklar, geçmiş olaylardan alınan bilgileri hatırlamak ve uygulamak için başlangıçta bir miktar bilişsel gelişime sahiptir, ancak araştırmalar beynin bu alanının 4 yaşına kadar gelişmeye devam ettiğini göstermektedir.


Önceki ve Sonraki
Haberler