ARA
Çocuğunuz istediğini alamayınca veya aniden kendini kapatıp artık yemek yemek istemediğinde çığlık atıp kendini yere mi atıyor? Özerklik aşaması olarak da bilinen meydan okuma aşaması başlamış demektir. Meydan okuma aşamasının sadece geçici bir dönem olduğunu kendinize defalarca hatırlatmanız faydalı olacaktır. Bu, her insanın gelişiminin bir parçasıdır, çünkü yaşamının ikinci yılında çocuğunuz sizden kopmaya ve gelişip kendi iradesini ortaya koymaya başlar.
Meydan okuma aşamasında çocuğunuza bu şekilde destek olabilirsiniz:
Çocuğunuzun davranışını kişisel algılamayın! Çocuğunuz sizi rahatsız etmek için meydan okumaz. Henüz öfkesini kontrol edemiyor ve öfke nöbetinden korkuyor. Eğer kendinizi onun öfkesine kaptırırsanız, onun korkusunu ve meydan okumasını daha da artırmış olursunuz.
Çocuğunuz gittikçe daha fazla şeyi kendi başına yapmak ister, bu da elbette bazen masanın su içinde kalması veya bir bardağın kırılması anlamına gelebilir. Çocuğunuza mümkün olduğu kadar izin vermeli ve ona çok fazla yüklenmeden dikkatli bir şekilde destek vermelisiniz. Bu sonsuza kadar karşılığını verecektir. Çocuğunuz becerilerini test edebilir ve geliştirebilirse, giderek daha fazla kendine güvenen ve bağımsız biri hale gelecektir.
Meydan okuma aşamasında günlük rutin yeniden gözden geçirilmelidir. Önemli olan mümkün olduğu kadar az kural ve yasak olmasıdır. Bu, her şeye teslim olmanız gerektiği anlamına gelmez. Sizin için gerçekten önemli olan şeyleri düşünün ve bu temel kuralları tutarlı bir şekilde uygulayın.
Çocuğunuz kendi kaderini daha fazla tayin etme ve bağımsızlığa doğru bir gelişim aşamasındadır. Bu gelişimi olumlu yönde etkilemek için çocuğunuzun isteklerini ciddiye almalı ve temel kurallarınızı içermiyorsa uzlaşmaya hazır olmalısınız.
Ağlamaya boyun eğmeyin. Çikolataya ‘hayır’ dediğinizde ona sadık kalın. Çığlık ya da tekme atmanın hiçbir sonuç getirmeyeceğini çocuğunuzun bilmesi gerekir. Bu, çocuğunuz çıldırmadan önce tavizlerin erken verilmesi gerektiği anlamına gelir.
Çocuğunuz imkansız ya da tehlikeli bir şey istiyorsa, yumuşak ve kararlı bir şekilde ‘Hayır’ demeli ve biraz sakinleşene kadar beklemelisiniz. O zaman ona gerçekçi ve uygun bir alternatif sunabilirsiniz. Çocuğunuza uygun sınırları öğretin. Tehlikeli davranışları açıkça belirtin ve neden bu davranışların uygun olmadığını anlatın.
Özellikle toplum içinde öfke nöbetleri başladığında, hızlı tepki vermeniz ve hızlı bir sahne değişikliğiyle çocuğunuzun dikkatini dağıtmaya çalışmanız tavsiye edilir: ‘Şuradaki ekskavatöre bak’ veya ‘Şuraya gitmek ister misin?’ gibi…
Çocuğunuzu asla ‘Baban gelince seni şikayet edeceğim’, ‘Seni başkalarına veririm’ gibi sözlerle tehdit etmeyin. Bunun gibi sözler çocuğunuzu korkutabilir ve özgüvenini kalıcı olarak zayıflatabilir.
Çocuğunuz ne kadar yüksek sesle bağırsa, vursa, ayaklar altına alsa ve içinizde öfke yükselse de; çocuğunuza asla şiddet uygulamamalısınız. Bunu yaparak onun özgüvenine ve gelişimine zarar vermiş olursunuz. Kontrolü kaybetmenin eşiğine geldiğinizde destek alın. Çocuğunuzun meydan okuma davranışları sürekli veya kontrol edilemezse, bir uzmana başvurun. Profesyonel yardım almak, çocuğunuzun sağlıklı bir şekilde büyümesine yardımcı olabilir.
Arkadaşlar ve tüm ailenin temel kurallara uyulması sağlamalıdır. Çünkü eğer ebeveynler tutarlıysa, ancak büyükanne ve büyükbaba çocuğa teslim olursa; çocuk yalnızca ebeveynlerinin isteğini yerine getirmek için daha fazla çaba gösterecektir.
Unutmayın ki her çocuk farklıdır ve gelişim süreçleri bireysel farklılıklar gösterebilir. Bu nedenle, çocuğunuzun özel ihtiyaçlarına ve gelişim seviyesine uygun bir yaklaşım benimsemek önemlidir.
