ARA
• ‘Bu oyuncak niye burada?’ diyen çocuk özellikle ilk seanslarda “Ben niye buradayım?”ı sorguluyor olabilir. Terapistin yanıtının metafora yönelmesi çok önemli. “Bu çok değerli bir oyuncak ve bu oyuncağın burada olmasına çok mutluyum. Böylece onu daha iyi tanıyabileceğim.” Çocukla terapist arasında güven ve saygı temelli ilişkinin oluşturulabilmesi ve çocuğun onurlandırılması için çocuğun sorularına ve metaforlarına ilişki odaklı yanıtlar vermek oldukça mühim.
• “Bununla nasıl oynanır?” sorusu “Ben terapi odasında nasıl davranmalıyım?” sorusudur. Terapistin çocuğa “Bu oyuncak sen ne istersen o olabilir. İstersen bir roket, istersen bir kalem... Buna sen karar verirsin.” yanıtı, çocuğun terapi odasında kendini tüm gerçekliğiyle ifade edebilmesine ve kabul göreceğine dair alan açar.
• “Sen bu oyuncaklarla oynuyor musun?” sorusu “Ben oynarken sen de benimle oynayacak mısın?” sorusudur. Terapistin özellikle ilk seanslarda yine metafora yönelmesi ve “Eğer oyuncaklar tek oynamak isterlerse oynayabilirler. Eğer beni oyuna davet ederlerse ben de onlarla oynarım” yanıtı çocuğa davet ettiğinde terapistin ona katılacağı mesajını iletir.
• “Buraya başka çocuklar geliyor mu?” sorusu “Ben senin için ne kadar önemliyim?” sorusudur. Terapistin net, gerçekçi ama çocuğun biricikliğine ve kendisi için önemine atıfta bulunan yanıtlar vermesi önemlidir. “Sen bu odadayken aklımda bir tek sen versin, sen şu an en önemli kişisin” gibi.
• “Senin evin burası mı?” veya “Sen hep burada mısın?” sorusu “Burada olmak beni iyi/güvende/anlaşılmış hissettiriyor. Burada yaşamak/ daha sık olmak istiyorum” anlamını taşır. “Sen buradayken ben de hep burada olacağım. Bu odada seninle birlikte olmak çok güzel” yanıtı verilebilir.
• “Ben bu oyuncağı eve götürebilir miyim?” sorusu pek çok çocuğun sorduğu bir sorudur. Terapi odasında kendisine iyi gelen şeyi eve götürmek, kendine anımsatmak isteyebilir. Oyun odasının en önemli kurallarından biri tüm oyuncakların odada kalmasının gerekliliğidir. Bu, şefkatli bir şekilde çocuğa anlatılır. “Bu oyuncak senin için çok önemli. Onu yanında götürmek istiyorsun. Oyuncağı odada istediğin yerde bırak ki bir sonraki sefer ona ihtiyacımız olduğunda onunla oynayabilelim.” Bu konuşmanın süresi, şekli, çocuktan çocuğa değişmekte ve sürece dair kıymetli veriler sunmaktadır.
Her çocuğun biricik olduğunu ve söylemlerin ve anlamlarının çocuktan çocuğa değişebileceğini belirtmek isterim. Burada bahsettiğim bilgiler daha genel bilgilerdir. Süreçle ilgili detay için bireysel süpervizyon alınmasının ve ilgili kaynakların okunmasını öneririm.
Kaynak: Reaching Children Through Play. Carol ve Byron Norton.
