ARA
Depremden kaynaklanan korku ve kaygı zaman içinde kendiliğinden önemli ölçüde hafifleyebilir. Ama bu, şu dönemde anne-babanın nasıl bir tutum içinde olması gerektiğinin önemli olmadığı anlamına gelmez. Çocuğun kaygı ile ne kadar iyi baş edeceği anne-babanın davranışlarından ve ev ortamından çokça etkilenir.
Bu dönemde çocukların fiziksel ve psikolojik olarak güven hislerinin desteklenmesi önemlidir. Anne-babanın panikten uzak, ne yaptığını bilen, duyarlı ve şefkatli bir tavır içinde olması çocuğun güven hissini artırır.
Çocukların sürekli olarak deprem konuşmasına, haberlerine, görüntülerine maruz kalmaları doğru değildir. Bu bakımdan arkada televizyonun sürekli açık olmamasında yarar var. Ama gerektiği kadar bilgi verilmesi de çocuğun kendini güvende hissetmesine yardımcı olur. İletişimde çocuğun yaşına, mizacına, geçmişine (hastalık, ameliyat, kaza vb) ve diğer psikolojik özelliklerine göre filtreleme yapma görevi ebeveyndedir.
Çocuğunuzu evde bırakıp dışarıda olmanız gereken durumlarda erişilebilir olmanız önemli; bu çocuğunuzun kaygısını azaltır. Genel kural: Belirsizliği azaltmak güven hissini artırır, kaygıyı düşürür.
Çocuk eve tekrar girme konusunda isteksiz ise (eve girmenin gerçekçi bir değerlendirme ile mahsurlu olmadığı durumda) çocuğun kendini güvende hissedecek şekilde rahatlatılmasında ve yavaş yavaş alıştırılmasında yarar var. Bunu yaparken ebeveyn umursamaz, sert, küçümseyici (çocuğun duygularını yerici) davranmamalı.
Çocuk hangi yaşta olursa olsun, anne-babaların çocuğun duygularını küçümsememesi, ‘Sen artık bebek değilsin, kucak yaşında değilsin, uyutulacak yaşta değilsin’ gibi ifadelerden kaçınmaları gerekiyor. Çocuğun deneyimine, depremle ilgili düşünce ve duygularına önem verilmeli, bu, çocuğa hissettirilmelidir. Anne-baba çocuğun da kendileri gibi hissetmesini beklememelidir.
Çocuğun uykuya dalmasında güçlük, gece sık uyanma olabilir. Anne-babanın bunun bir duygusal ihtiyaç olduğunu bilmesi, yapışık ve uzak olma dengesini koruyarak, çocuğun duygusal ihtiyacına cevap verebilmesi gerekir. Ne kadar etkilendiğine göre duygusal ihtiyaç ve yapılması gereken değişir ama genel olarak yapılması gereken, güven hissini pekiştirerek yavaş yavaş çocuğun kendi başına kalabilmesini teşvik etmektir.
Bu dönemde çocuğun anne-babaya daha yakın olma, sürekli dokunma ve görme ihtiyacı artabilir. Ayrılık, karanlık gibi korkuları belirebilir, artabilir. Fiziksel temas (çocuğun saçını okşamak, sırtını okşamak, elini tutmak), sakin tonlu güven veren konuşmalar rahatlatıcıdır.
Buradaki bilgiler depremden genel olarak etkilenen çocuklar için yazılmıştır. Yakın bir kayıp ve yas olması durumunda söylenecek ve yapılacakları içermez.
