İYİ HİSSET - BESLENME

Gıda etiketleri nasıl okunmalı, ne anlamalı?

Günümüzde sağlıklı beslenme, bilinçli gıda seçimleri yapmayı gerektiriyor. Süpermarketlerde karşımıza çıkan sayısız gıda ürününün her biri farklı içeriklerle dolu olması sebebiyle gıda etiketlerini dikkatlice incelemek büyük bir önem taşıyor. Ancak, bu etiketlerdeki bilgileri doğru bir şekilde yorumlamak ve sağlıklı seçimler yapmak, çoğu zaman karmaşık bir süreç olabiliyor. Uzman Diyetisyen ve Fitoterapist Hanse Nur Özyurt, gıda etiketlerini anlamanızı kolaylaştıracak bazı temel bilgileri yazdı

profil
BT Ekip
21.09.2024
Gıda etiketleri nasıl okunmalı, ne anlamalı?

Gıda etiketlerinde karşımıza çıkan ‘E’ kodları doğal ve yapay gıda katkı maddelerinin kodlarıdır. Bu kodlar Avrupa Birliği tarafından hazırlanmıştır. 'E' harfi Avrupa'yı temsil etmektedir ve EFSA (Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi) tarafından değerlendirilen ve onaylanan gıda etiketlerinde görünür.

E kodları ve anlamları şu şekildedir:

  • E100 - E199 Renklendiriciler
  • E200 - E299 Koruyucu Maddeler
  • E300 – E399 Antioksidanlar, Asitlik Düzenleyiciler
  • E400 – E499 Kıvam Arttırıcılar, Dengeleyiciler, Emülgatörler
  • E500 – E599 Asitlik Düzenleyiciler, Topaklanma Önleyici Maddeler
  • E600 – E699 Lezzet Arttırıcılar
  • E700 – E799 Antibiyotikler
  • E900 – E999 Parlatıcılar, Gazlar ve Tatlandırıcılar
  • E1000 – E1599 Ek Katkı Maddeleri

İşte bazı örnekler:

E951: Aspartam, yaygın bir yapay tatlandırıcıdır. Diyet ürünlerinde sıklıkla kullanılır.

E960: Steviol glikozitler, stevia bitkisinden elde edilen doğal bir tatlandırıcıdır.

E300: Askorbik asit, yani C vitamini. Gıda ürünlerinde antioksidan olarak kullanılır.


Barkodlar, ürünlerin izlenebilirliği ve kökeni hakkında bilgi sağlar ve gıda ürünleri alırken, sağlıklı seçimler yapmanızda önemli bir rol oynar. İşte bazı barkodların anlamları:

‘0’ ile başlayan barkodlar: Organik ürünler.

Bu kodlar, ürünün sentetik gübreler, pestisitler veya genetik olarak değiştirilmiş organizmalar (GDO) kullanılmadan üretildiği anlamına gelir. Ancak bu durum, dünya genelinde bazı ülkelerde farklılık gösterebilir. Örneğin; Türkiye'de organik ürünlerin barkodları 869 ile başlar, ancak organik olduğunu teyit etmek için sertifika ve etiket üzerinde yer alan organik logosunu da kontrol etmek önemlidir.

‘4’ ile başlayan barkodlar: Gıda katkı maddeleri ve işlenmiş gıdalar.

Bu kodlar, ürünün konvansiyonel tarım yöntemleriyle üretildiğini belirtir. Yani, geleneksel tarım yöntemleri ve sentetik kimyasalların kullanıldığı ürünlerdir. Örneğin, 4011 kodu, konvansiyonel bir muz anlamına gelir.


Glutensiz sembolü (Çizgiyle kesişen buğday başağı): Bu sembol, ürünün gluten içermediğini belirtir. Gluten intoleransı olan veya çölyak hastası kişiler için uygundur.

Laktozsuz sembolü (Süt bardağında çizgi): Laktozsuz ürünler, laktoz intoleransı olan kişiler için güvenli seçeneklerdir. Sembol, laktozun çıkarıldığını veya hiç kullanılmadığını gösterir.

Vegan sembolü (Yeşil yaprak): Vegan sembolü, ürünün hiçbir hayvansal bileşen içermediğini gösterir. Hem içerik hem de üretim sürecinde hayvansal ürün kullanılmadığı anlamına gelir.

Vejetaryen sembolü (V harfi): Bu sembol, ürünün et veya et türevleri içermediğini belirtir. Ancak, yumurta, süt gibi hayvansal ürünler içerebilir.

GDO'suz sembolü (Genetik modifikasyon yasak işareti): Genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) içermeyen ürünlerde kullanılır. Doğal yollarla elde edilmiş ürün olduğunu belirtir.

Organik sertifikası (Organik logosu): Bu sembol, ürünün belirli organik tarım standartlarına uygun şekilde üretildiğini gösterir. Sentetik gübre, pestisit veya GDO kullanılmadığını belirtir.

Palm yağı içermez sembolü: Bu sembol, üründe çevresel ve sağlık açısından tartışmalı olan palm yağı kullanılmadığını gösterir.

Koruyucu içermez sembolü: Bu sembol, üründe koruyucu madde kullanılmadığını gösterir. Genellikle sağlıklı, katkısız gıda seçenekleri için tercih edilir.


Önceki ve Sonraki
Haberler