İYİ HİSSET - BESLENME

Uyku-kilo ilişkisi: Kötü uyku metabolizma hızını yavaşlatır mı?

Modern yaşamın temposu arttıkça, ne yazık ki uykudan çalınan saatler de artıyor. Sabahları yorgun uyanmak, gün boyu tatlı krizleri yaşamak ya da kilo vermekte zorlanmak birçok kişinin ortak şikayeti. Peki, gerçekten de kötü uyku kilo almaya yol açar mı? Uyku düzenimiz metabolizmamızı etkiler mi?

profil
Hanse Nur Özyurt
9.08.2025
Uyku-kilo ilişkisi: Kötü uyku metabolizma hızını yavaşlatır mı?

Metabolizma; vücudun besinleri enerjiye dönüştürme sürecidir. Bu süreç sadece yemek yerken değil, uyurken bile devam eder. İşte burada uyku kalitesi devreye giriyor. Kaliteli ve yeterli uyku, hormon dengesinin sağlanmasında kilit rol oynar. Özellikle iştahı düzenleyen leptin ve ghrelin hormonları, uyku yetersizliğinde dengesiz çalışır. Ghrelin (açlık hormonu) artarken, leptin (tokluk hormonu) azalır. Bu da daha fazla yemek yeme isteğine ve dolayısıyla kilo artışına yol açabilir.


Araştırmalar, günde 5 saatten az uyuyan bireylerde obezite riskinin anlamlı şekilde arttığını gösteriyor. Yetersiz uyku aynı zamanda glikoz toleransının bozulmasına, insülin direncinin artmasına ve yağ depolanmasına neden oluyor. Bununla birlikte, uzun süreli uykusuzluk bazal metabolizma hızını da olumsuz etkileyebiliyor. Yani vücudunuz dinlenme halindeyken harcadığı enerji miktarı azalıyor.

Yetersiz uyuyan kişilerde sadece iştah artmaz, aynı zamanda gece geç saatlerde yemek yeme eğilimi de oluşur. Bu durum sirkadiyen ritmi (vücudun biyolojik saati) bozar. Gece alınan kalorilerin, gün içinde alınan kalorilere göre daha kolay yağ olarak depolandığı biliniyor.

Ayrıca uykusuzluk, kortizol (stres hormonu) seviyelerini artırır. Yüksek kortizol düzeyleri, yağ depolanmasını özellikle karın bölgesinde tetikler ve kilo kontrolünü zorlaştırır.


Kilo kontrolünü sadece diyet ve egzersize bağlamak eksik bir yaklaşım olur. Uyku düzeni de bu denklemde kritik bir parçadır. İşte uyku kalitesini artırmak için bazı ipuçları:

  • Her gün aynı saatte yatıp kalkmaya özen gösterin.
  • Yatmadan en az 1 saat önce ekrandan uzaklaşın.
  • Kafein ve ağır yemekleri akşam saatlerinde sınırlayın.
  • Uyku ortamını serin, sessiz ve karanlık tutun.

Cevap net: Hayır! Vücudun dinlenmeye, hormonlarını dengelemeye ve metabolizmayı sağlıklı tutmaya ihtiyacı var. Sağlıklı bir bedenin üç temel ayağı vardır: Beslenme, hareket ve uyku. Bunlardan biri eksik kaldığında denge bozulur. Uyku, sadece yorgunluğu gidermekle kalmaz; aynı zamanda kilo kontrolünü destekleyen güçlü bir biyolojik araçtır.

Önceki ve Sonraki
Haberler