ARA
Amenore, adet görememeyi tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Bütün kadınlar, doğdukları zaman, üremek için ömür boyu ihtiyaç duyacakları yumurta sayısına sahiptir. Bu yumurtalar yumurtalıklarda saklanır. Dişi, 12-15 yaş arasında eriştiği menstrüel yaşına geldiğinde, yumurtalar serbest bırakılır ve bir erkek sperminin döllemesini bekleyecekleri fallop tüpü boyunca dolaşırlar.
Üreme sistemi, menstrüasyon sırasında; rahim duvarının kalınlaşması, potansiyel embriyonun gelişmesi ve bebeğin gelişmesi beklenen kesenin büyümesi gibi başka değişiklikler yapmaktadır. Eğer yumurta döllenmezse, rahim duvarı kıvamlaştırılmış dokuyu kanama şeklinde atar ve bu, adet (regl) olarak adlandırılır.
Kadınların çoğunluğu yaklaşık 28 günde bir düzenli adet döngüsüne girer ve yaklaşık beş ila yedi gün arasında adet görürler. Bazı durumlarda, adet düzensiz olabilir. Bu duruma amenore denir, yani kan akmıyor demektir. Amenore birkaç faktörden dolayı gelişebilir. Sebepler genellikle ikiye ayrılır: birincil ve ikincil.
Hastanın 14-15 yaşına girdikten sonra adet görmemesi birincil (primer) amenoredir. Buna eşlik eden cinsel sorunlar, özellikle meme büyümesi de görülebilir. Kadın cinsel nitelikler geliştirdiyse, ancak 16 yaşını doldurduktan sonra hala adet görmüyorsa, birincil olabilir. Amenore için diğer muhtemel nedenler ikincil (sekonder) olarak değerlendirilir.
Nedenleri Nelerdir?
Gebelik: Gebeliğin en yaygın belirtilerinden biri, özellikle kadınlar düzenli bir adet dönemi yaşıyorsa bile adet eksikliğidir. Gebelik sırasında vücut, bebeğin muhtemel kaybına yol açabileceği için rahmin astarının dökülmesini ve adeti önleyen, östrojen üretiminin azalması ve progesteronun artması gibi baskın değişikliklere uğrar.
Menopoz: Menopoz, bir kadının hayatında geçirdiği ve üremenin durduğu bir dönemi ifade eder. Bu, aynı zamanda, artık yumurtlama ve dolayısıyla adet kanaması olmayacağı anlamına gelir. Bir kadının en az bir yıl herhangi bir adet dönemi yaşamaması sonucu, özellikle 40-50 yaşları arasındaysa, menopozda olduğu düşünülür. Menopoz biyolojik bir süreçtir, ancak kadın kemoterapi tedavisinden geçtiği zaman da tetiklenebilir.
Emzirme: Laktasyonel amenore (LAM), yeni annenin doğumdan sonra ilk altı ay içinde adet görmediği bir durumdur. Durumun LAM olarak kabul edilmesi için kadın doğumdan hemen sonra adet görmemelidir, doğum üzerine bebeği emziriyor olmalı ve bebek altı aylıktan fazla olmamalıdır.
İlaçlar: Bazı ilaçlar, kanser ilaçları ve kontraseptifler dahil olmak üzere kadınların yumurtlamasını önleyebilir.
Stres: Kronik stres, vücutta ve özellikle hormonal seviyelerde ciddi değişiklikler yapabilir. Üreme döneminde hormonlar büyük rol oynadığından, adet dönemlerinin olmaması da dahil olmak üzere menstruasyon döngüsünü etkileyebilir.
Vücuttaki değişiklikler: Yorucu egzersizlerle uğraşan veya ciddi derecede zayıf olan insanlar, hormonlarında bozulma, stres ve düşük vücut yağları nedeniyle amenore yaşayabilirler.
Doğuştan: Bazı kadınlar rahimleri olmadan doğarlar, bu durumda gebe kalma ve adet göremezler.
Metabolik durum: Polikistik over sendromu (PCOS) gibi koşullar hormon değişikliklerine bağlıdır. Ve adet dönemlerinde azalmaya ve hatta durmaya neden olur.
Genel Semptomları Nelerdir?
-Adet görmemek (ufak kanama veya lekelenme adet olarak düşünülmemektedir)
-Kısırlık
-Aşırı tüylenme (hirsutizm)
-Anormal kilo (aşırı kilo veya çok düşük kilo)
-Baş ağrısı
-Kaygı veya depresyon
-Gece terlemeleri
-Uyku düzeninde değişiklikler
-Vajina kuruluğu
-Sıcak yanıp sönmeler
Unutulmamalıdır ki, bu sorunun ana semptomu uzun süre adet görmemektir. Bu bir sağlık uzmanına görünmek için yeterli bir semptomdur. Diğer semptomların hepsi amenorenin nedenini belirleyebilen, altta yatan bir sağlık sorunuyla ilişkili olabilir.
Kaynak: https://www.docdoc.com/info/condition/amenorrhea/
