Çocukların arkadaşlık ilişkileri ne anlatıyor?

Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini onun iç dünyasını anlamak için bir rehber gibi düşünün. Yaşıtlarıyla iletişimi, yaşadığı sorunlar, ilişkilerde hissettiği duygular aslında sizinle ve dünyayla ilişkisine dair önemli ipuçları verir. ‘Onun huyu böyle’, ‘Kime benzedi bu çocuk?’ gibi düşüncelerimizi bir kenara koyalım ve çok sık karşılaşılan şu 4 durumu anlamaya çalışalım:

“Arkadaşı tarafından yönetiliyor”

Çocuğunuzun arkadaş ilişkilerinde pasif kaldığını mı düşünüyorsunuz? O halde düşünün; bu çocuk evde aktif konumda olabiliyor mu? Yani size ‘hayır’ diyebiliyor mu, istemediği bir müdahale olduğunda nasıl karşılıyor? Özellikle helikopter ebeveynlik dediğimiz yapıda çocuk, anne veya babasına karşı kendi tercihlerini, isteklerini ortaya koyabilme fırsatı bulamıyor. Bu durumda başkalarına sınır koymayı da öğrenemiyor, arkadaşlarına da hayır diyemiyor.

Özellikle de, size karşı çıktığında kavga, küslük gibi olumsuz sonuçlar alıyorsa, ilişkilerde böyle bir kayıp yaşamamak için karşısındakine uyum sağlamayı tercih edecektir.

“Arkadaşına vuruyor”

Peki yaşıtlarına vurmak, eşyasına zarar vermek gibi agresyon içeren hareketlerde bulunması bize çocuk hakkında ne anlatır? Sıkıntı yaşadığı durumlarda kendini sözle ifade etmekte zorlanıyorsa, o an bunu davranışa dökerek anlatmaya çalışıyor olabilir.

Çocuğunuzun dünyayla kurduğu ilişki, sizin aile içi ilişkilerde kendinizi nasıl ifade ettiğinizle ve sizinle kurduğu ilişkiyle alakalıdır. Evinizde sevgi, öfke, kırgınlık, mutluluk gibi duygular söze dökülerek mi ifade edilir, yoksa sadece eylem seviyesinde mi kalır? Bunu düşünmek gerekir…

“Arkadaşını kıskanıyor”

Bu durumu; ikili, yakın bir arkadaşlıkta sonradan eklenen 3. bir kişi durumunda, öğretmenin gözünde övülen, sevilen biri olup/olamama durumunda veya arkadaşlarının sahip olduğu maddi imkanlara dayalı kıskanmalar şeklinde özetleyebiliriz. Bu kabul görmeye veya ilgi almaya dair bir ihtiyaç mı? Kaybetme korkusu mu, yoksa bir tür değersizlik hissi mi? Bu sorular üzerine düşünebilirsiniz. Çocuğunuzun sizinle ilişkide yoksunluğunu çektiği bir şeyin işareti olabilir…

Unutmayın ki anne-baba-çocuk arasındaki ilişki, hayattaki ilk 3’lü etkileşimi oluşturur. Doğum sonrası ilk bir yıl adeta anneyle iç içe geçen bebek, daha sonra babanın yeniden sahneye girmesiyle birlikte 3. konumuna düşer. Bu ayrışma dönemlerinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi, çocuğun diğer sosyal ilişkilerinde de model olur.

“Arkadaşlarını seçemiyor”

Çocuğunuz, kötü alışkanlıkları olan, sorumluluk sahibi olmayan veya davranış bozukluğu olan kişilerle yakınlık kurmayı tercih ediyorsa, aslında bu yine size bir mesajdır. Bir anlamda size bir baş kaldırı gibi düşünebilirsiniz. Evde sizinle ilişkide, karşı çıkabildiğini, iradesini özgürce ortaya koyabildiğini hissetmiyorsa bu profilde bir arkadaş üzerinden o yönünü tatmin ediyor olabilir.

Ergenliğe doğru, özellikle 12 yaş itibariyle, çocuğun size ‘hayır’ diyebilmesi ve karşı çıkabilecek bir alan bulabilmesi çok önemli. Sınırlar elbette olacak fakat çocuğun kendini etkin hissedebilmesi ileriki yaşamı için oldukça kritik.