ARA
Gelişim döneminde her çocuğun bazı korkuları olur. Bu korkuların nelerden kaynaklanabileceğine bir önceki yazımda değinmiştim. Bu konuda öyle çok soru geldi ki çocuklarınızın korkularını aşmak için rehber bir yazı hazırlama gereği duydum. Yazının ilk bölümünü paylaşıyorum...
• Çocuğunuzun korkularını dinleyin, korkularını anladığınızı, ona saygı duyduğunuzu ve onu ciddiye aldığınızı hissettirin. Örnek: “Suyun seni korkuttuğunu görüyorum. Korkmak hiç hoşuna gitmiyor, kontrolü kaybetmiş hissediyorsun. Birlikte korkunun üstesinden gelmenin bir yolunu bulabiliriz belki.”
• Çocuğunuzun duygularını ifade etmesine izin verin. Ağlaması, kahkaha atması bu süreçte etkili olacaktır. Bu davranışlar biriken gerilimin boşaltılması için oldukça etkilidir.
• Korkunun nereden kaynaklanabileceğini düşünüp, araştırın. İşlevsel olmayan korku davranışlarının ne zaman ortaya çıktığını sorgulamak önemlidir. Örneğin: 5 aydır sorun yaşayan bir çocuğun 5 ay önce günlük hayat rutininin dışında oluşan süreçleri irdelemek gerekebilir. Yeni okula başlamak, kardeş doğumu, bakıcının işten ayrılması, taşınma vs. gibi değişimler korku davranışlarının oluşmasına neden olmuş olabilir.
• Korkuları yok etmeye harcanacak enerjiyi, işlevsiz korku davranışlarına neden olan sebepleri keşfetmeye harcayın.
• Çocuğun duygularını ve yaşadıklarını küçümsemeyin, alay etmeyin, yargılamayın. Zira bu davranışlar çocuğunuzun kendisini kötü ve çaresiz hissetmesinden başka bir işe yaramayacaktır.
• Korkuların bir kısmı bilgi eksikliğinden kaynaklanır, çocuğunuzu bilgilendirin. Kitaplardan, videolardan, dergilerden, somut ve bilimsel verilerden yararlanın. Bilgi güçtür ve çocuğa duygularını kontrol edebilme hissini verir.
• Çocuğunuzun korkusunu tarif etmesini ve kendisini ifade etmesini sağlayın.
• Çocuğunuzun korkusu her ne olursa olsun güvende olduğunuzu ifade edin ve gerekirse güvenlik için aldığınız tedbirlerden bahsedin.
• Çocuğunuzun dünyayı yeni tanıdığını ve ebeveyninin deneyimine ihtiyaç duyduğunu unutmayın. Sizin rehberliğiniz ve kapsayıcı ebeveyn tutumunuzla dünyayı güvenle keşfedeceğini anımsayın.
• Çocuğun korkularıyla ilgili çarpık mesajlar vermeyin. “Bir bakayım, canavar var mıymış, yok muymuş”, “eğer iyi bir çocuk olursan canavarlar seni ziyaret etmeyecektir” gibi söylemlerden kaçının.
• Bir rutin oluşturun. Rutin çocuğunuzu rahatlatacaktır ve kendisini güvende hissettirecektir.
• Adım adım ‘Korkularla mücadele planı’ oluşturun ve çocuğunuzu küçük adımlarla yüreklendirin. Korkularla mücadele planının içine:
Korkunun kaynağını saptama
Derin diyafram nefesi alıp verme
İçinden10’a kadar sayma
Güvenli bir yerde olduğunu hayal etme
Bedenini kasıp bırakma gibi pek çok egzersiz ekleyebilirsiniz.
• Duygu termometresi oluşturabilirsiniz ve kaygısını, korkusunu derecelendirmesini
isteyebilirsiniz. Örneğin 0’la 10 arası bir termometrede 0 hiç korkmuyor, 10 çok korkuyor şeklinde derecelendirebilirsiniz.
• Çocuğunuzun korkularını çizmesini sağlayabilirsiniz. Çizdiği resme nasıl bir isim vermek istediğini, resimde ne anlatmak istediğini, resmi daha komik hale getirmek için neler yapılabileceğini sorabilirsiniz. Hatta isterse korkularını karalayıp, buruşturup, korku potasına bile atabileceğini belirtebilirsiniz.
• Çocuğunuzun korkularına mektup yazmasını sağlayabilirsiniz. Özellikle soyut korkularla somut bir şekilde ne kadar vakit geçirirse, duygu düzenleme becerisi o kadar gelişecektir.
