ARA
Gıda takviyesi kullanmak gerçekten bir ihtiyaç mı, yoksa yeterli ve dengeli bir beslenme ile gıda takviyesine gerek duymadan yaşamak mümkün mü? Öncelikle gıda takviyesi ne anlama geliyor öğrenmek ister misiniz? Diyetisyen Nagehan Afşar; “Gıda takviyeleri (supleman), vitamin ve minerallerin yüksek dozda içeriklerle hap, kapsül veya şurup formatında sunulması olarak tanımlanıyor. Beslenmeye ek olarak kullanılırlar ve kesinlikle besin yerine geçmezler. Besin destekleri; vitaminler, mineraller, amino asitler, esansiyel yağ asitleri, posa, çeşitli bitkiler veya bunların ekstrelerini kapsayan birçok çeşit içeriyor. Aslında bu takviyeler bizim yeterli ve dengeli bir şekilde beslenme ile alabileceğimiz içeriklere sahiptir” diyor.
Diyetisyen Nagehan Afşar, gıda takviyelerinin kullanımının kişiye göre değişkenlik gösterdiğini belirtiyor: “Gıda takviyelerinin kullanımı bireye özgü ve kontrollü bir dozda olmalıdır. Gıda takviyelerinin yüksek dozda alınması kişiye faydadan çok zarar verebilir. Örneğin; E vitamini takviyeleri, kan sulandırıcılar ile kullanıldığında kanama riskini arttırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca A ve D gibi yağda eriyen vitamin takviyelerinin kontrolsüz dozda alınmasının vücutta toksik etki yapabileceği saptanmıştır. Ayrıca suda eriyen vitaminlerin yüksek dozda alınması, bu vitaminlerin vücuttan atılması sırasında organ sistemini yormaktadır” diyor. Gıda takviyelerinin kullanımında güvenirlik ve biyoyararlılık faktörüne de özen gösterilmesi gerektiğinin altını çizen Dyt. Afşar, gıda takviyelerinin içeriğinde bulunan besin ögesinin, günlük önerilen alım miktarının yüzde 15’inden az olmaması gerektiğine dikkat çekerek ekliyor; “Aksi takdirde kullandığımız takviye, bütçemize zarar vereceği gibi herhangi bir katkısı da olmayacaktır.”
Elbette gıda takviyelerinin gerekli olduğu durumlar da var. Tüm yaş gruplarında olduğu gibi özellikle küçük çocuklarda, doğurganlık çağındaki kadınlarda ve yaşlılarda görülen ve takviyesi önerilen vitamin ve minerallerin başında ise; demir, iyot, folat ve D vitamini geliyor.
“Tüm bu bilgiler doğrultusunda doğal besinler mi yoksa gıda takviyeleri mi dersek; Amerika Diyetisyenler Derneği’nin besin desteklerinin kullanılmasına yönelik raporu incelendiğinde sağlığın devam ettirilmesinde ve kronik hastalıklardan korunmada en etkili yolun besin çeşitliliği sağlanarak yeterli ve dengeli beslenme olduğu bildiriliyor. Süt ve süt ürünleri, et ürünleri, taze sebze ve meyveler, tahıl grupları dahil; bireyin yaş ve cinsiyeti başta olmak üzere kişisel özellikleri dikkate alınarak, yeterli ve dengeli tüketilmesi ile optimal sağlığın yakalanmış olacağı vurgulanıyor” diyen Dyt. Afşar son olarak şunları ekliyor: “Özetleyecek olursak; gıda takviyeleri bir uzman kontrolünde gerekli durumlarda kullanılması dışında hiçbir zaman doğal besin gruplarının yerini tutamayacak ve onların kombine sağladığı faydayı veremeyecektir. Takviyelere yönelmeden önce mutlaka yaşantınızdaki yanlış beslenme alışkanlıklarını değiştirmeyi hedeflemelisiniz.”
