ARA
Gebelikte grip (influenza) gebe olmayan kişilere göre daha şiddetli seyretme eğiliminde olup zatürre (pnömoni) gibi hayatı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilmektedir. 1918-1919, 1957-1958 ve 2009-2010 yıllarında tüm dünyayı etkileyen salgınlar sırasında çok sayıda hamile kadının hayatını kaybettiği bilinmektedir. Hamilelikte gribal enfeksiyonun daha şiddetli seyretmesi gebeliğe bağlı meydana gelen oksijen tüketiminde artış, akciğer kapasitesinde azalma ve bağışıklık sistemindeki değişikliklerden kaynaklanmaktadır.
Grip damlacık yani havada bulunan virüs içeren parçacıkların solunum yoluna girmesiyle 1-4 günlük kuluçka döneminden sonra ani ateş yükselmesi, titreme, baş ağrısı, kas ağrısı ve genel bir kırgınlık hali gibi belirtilerini vermeye başlar. İlk belirtiler ani ateş yükselmesi, titreme, baş ağrısı, kas ağrısı ve genel bir kırgınlık halidir ve bu belirtiler genellikle enfeksiyon oluşan tüm bireylerde görülür. Bu bulguların varlığında mutlaka doktor ile iletişime geçilmelidir. Grip geçiren tüm bireylerde hem hastalığın diğer bireylere bulaşmasını engellemek, hem de vücudun virüsle savaşması için gerekli enerjiyi sağlamak için tedavide istirahat esastır. Beslenme ve sıvı alımına dikkat edilmesi önemlidir. Gribal enfeksiyonun belirtilerini gidermeye yönelik çeşitli ilaçlar gebeler de dahil olmak üzere doktor önerisiyle kullanılabilir (burun tıkanıklığının giderilmesi, öksürüğün kesilmesi, ateşin düşürülmesi, kas ve eklem ağrılarının azaltılması gibi).
Belirtileri nelerdir?
Gebeliğin özellikle son dönemleri ve lohusalık döneminin ilk 4 haftası en riskli dönem olup gribal enfeksiyonun tanı ve tedavisi ciddi komplikasyonların gelişmesini engelleyebilmektedir. Sağlık Bakanlığı, Amerikan Kadın Doğum Cemiyeti (ACOG) ve Amerikan Hastalık Kontrol Merkezi(Centers for Disease Control and Prevention) İnfluenza Vaka Yönetim Algoritmaları benzer önerilerde bulunmaktadır. Gebelikte 38 dereceyi gecen ateşle birlikte yaygın vücut ağrısı, boğaz ağrısı, baş ağrısı, burun akıntısı, öksürük ve solunum güçlüğü şikâyetlerinden en az birinin varlığında direkt grip virüsüne etkili ilaç(antiviral) tedavisi grip virüsünü saptamaya yönelik tahlil sonuçlarını beklemeden hemen başlanması önerilmektedir. Antiviral ilaçların bebeğe ya da anneye olumsuz etkisi bilinmemektedir. Ayakta tedavi alan hastalar olası komplikasyonlar hakkında bilgilendirilmelidir. Solunum sıkıntısı, göğüs ağrısı, aşırı sıvı kaybı, bilinç bulanıklığı ve bulgularda kötüleşme durumunda mutlaka doktor ile iletişime geçerek hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidirler.
Aşı olmalı mıyım?
Özellikle 2009 yılındaki grip salgını sonrası kazanılan deneyim gebe kadınların gribal enfeksiyonlardan ciddi şekilde etkilendiğini göstermektedir. Tüm dünyada çok sayıda, aşılamayla önlenmesi mümkün olan ölüm vakaları görülmüştür. Bu bilgiler açıkça vurgulamıştır ki gebelik ve postpartum dönemdeki kadınlara influenza aşısı önerilmesi hayati öneme sahiptir.
2004 yılından bu yana Amerikan Bağışıklama Uygulamaları Tavsiye Komitesi(ACIP) bütün gebelerin ve influenza mevsiminde gebelik yaşaması muhtemel kadınların aşılanmasını önermektedir. Inaktive(cansız) influenza aşısı gebeliğin herhangi bir döneminde yapılabilir. Nazal sprey formu da olan canlı aşı da bulunmakta ancak bu form gebelikte önerilmemektedir. Lohusalık dönemdeki kadınlar bu formdaki aşıyı rahatlıkla kullanabilirler. Thimerosal, çoklu doz influenza aşılarında kullanılan civa içeren bir koruyucudur. Bunun yanında thimerosal içermeyen aşılar da bulunmakla birlikte bu maddeyi bulunduran aşıların yeni doğan sağlığı üzerinde gösterilebilmiş bir olumsuz etkisi yoktur. Aşılama ile gribal enfeksiyon geçirme ihtimalini tamamen ortadan kaldırmasa da hem annede hem de bebeğe geçen antikorlar sayesinde yeni doğanda gribal enfeksiyon ihtimalini büyük oranda azaltmaktadır. Bu yüzden gebelerin aşılanması yeni doğanların da korunması açısından oldukça önemlidir.
Her ne kadar aşının güvenilir ve etkin olduğunun bilinmesine rağmen gebelikte aşılama oranları yeterli değildir. Aşıların oluşturabileceği yan etkiler ve bebekte uzun dönemde olabilecek olumsuzluklar ailelerin en büyük kaygıları olsa da annede olabilecek yan etkiler çok nadir olup diğer aşılardan çok farklı değildir. Yine aşıların etkinlilerini arttırmak için kullanılan içeriklerin(timerasol vs) bebekte uzun dönem olumsuz sonuçlara yol açmadığı bilinmektedir. Hekimlerin aşıya olan yanlış bilgileri ve bilinmezlikleri ortadan kaldırması önemli olup tüm gebelere influenza sezonunda aşılama önermelidir. Bu alışkanlığın kazanılması hem gebeler hem de yeni doğan sağlığı açısından çok gereklidir. Gebeler influenza ve komplikasyonlarına oldukça hassas olduğundan aşılama, gebelik öncesi, gebelik ve postpartum dönemin ayrılmaz bir parçası olmalıdır.
