Hamilelikte ikili tarama testi şart mı?

İkili tarama testi hamileliğin 11–14’üncü haftaları arasında yapılan Down ve Edwards (trisomi 21 ve 18) sendromlarının taranmasında kullanılan bir tetkiktir. Bu sendromların taramasını onaylayan tüm hamilelerde ikili tarama testinin mutlaka uygulanması önerilmektedir. İkili tarama testi ile bu iki sendrom hakkında, anne adayının düşük ya da yüksek riskli olduğu ortaya konulmaktadır. Ancak ikili tarama testi bir tanı testi değildir. Dolayısı ile ikili tarama testi ile bu sendromların varlığı kesin olarak ortaya konulamaz. Sadece yüksek riskli hamileliklerin tespit edilmesi sağlanır. Böylece yüksek riskli hamilelerde kesin tanı testlerinin (koryon villüs biyopsisi, amniyosentez) uygulanması sağlanmış olunur.

İkili tarama testinde hem ultrason incelemesi, hem de kan tetkiki yapılarak ortaya bir sonuç konulmaktadır. Ultrason değerlendirmesinde bebeğin büyüklüğü (baş-popo mesafesi) ve ense kalınlığı ölçümü yapılır. Aynı gün alınan anne kanında hormon (βHCG ve PAPP-A) incelemesi yapılır. Ardından laboratuvarda hormon seviyeleri, ultrason sonuçları, anne yaşı ve ağırlığı gibi faktörler analiz edilerek rapor oluşturulur.

İkili tarama testinin raporunda anne adayının sadece yaşına göre hesaplanan riskinin yanı sıra, hormon sonuçlarına ve tüm değerlendirme sonucuna göre belirlenen risk sonuçları da verilmektedir. Bu değerlendirmeler sonucu yüksek risk saptanan hamilelerde, tanının kesinleştirilmesi için koryon villüs biyopsisi veya amniyosentez önerilmelidir.

Neden ikili tarama testi?

İkili tarama testi, üçlü ve dörtlü tarama testine göre hamileliğin daha erken haftalarında yapılmaktadır. Böylece sendromlar hamilelik fazla ilerlemeden tanınabilmekte, bu sayede anne adayı hem fiziksel olarak, hem de psikolojik yönden daha az olumsuz etkilenerek hamilelik sonlandırılabilmektedir.

İkili tarama testi, üçlü ve dörtlü tarama testinden daha yüksek tanı gücüne sahiptir. Tarama testi daha erken hamilelik haftasında yapılmasına rağmen daha yüksek oranda doğru tanı koyma gücündedir.

Eğer kesin tanı isteniyorsa ne yapılmalıdır?

Anne-baba adayları eğer bu sendromların varlığı hakkında kesin tanı istiyorlarsa ikili tarama testi yeterli olmayacaktır. Çünkü ikili tarama testi son derece düşük çıkan, 1/50.000 riske sahip bir çiftte bile, 50 binde bir de olsa, bir risk mevcuttur. Bu riski almak istemeyen çiftler kesin tanı amacıyla yapılan koryon villüs biyopsisi ve amniyosentez işlemlerini uygulamalıdırlar.