Hamilelikte şeker taraması

Hamilelikte salınan hormonlar anne kan şekerinin insülin hormonuna karşı yanıtını azaltmaktadır. Böylece insülin salınımı ile gelişen ani kan şekeri düşmelerinden bebek korumaktır. Ancak hamilelik öncesi şeker hastalığı mevcut ya da şeker hastalığına eğitimi olan kadınlarda, hamilelikle birlikte kan şekeri seviyeleri yüksek seyreder. Bu durum anne adayı ve bebek için bazı risklerin doğmasına neden olur.

Hamilelik diyabetine kimler yatkındır?

* Birinci derece akrabalarda diyabet öyküsüne sahip olmak
* Hamilelik öncesi kilolu olmak
* 4000 gram ve üzerinde bebek doğurmak
* Daha önceki hamileliklerde ölü doğum veya düşük yaşamak
* Daha önceki hamileliklerde “gebelik diyabeti” geçirmek
* 30 yaş üzerinde hamile kalmak
* Hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, polikistik over sendromu gibi hastalıklara sahip olmak

Annenin şeker hastası olması, bebeğin de şeker hastası olacağı anlamına gelmez. Şeker hastalığının genetik potansiyeli vardır ancak çok yüksek değildir.

Hamilelikte kan şekeri takipleri düzenlenmezse oluşabilecek riskler:

* Bebeğin fazla irileşmesine yol açabilir. İri bebeklerde sezaryen olma riski daha yüksektir. Ayrıca vajinal doğum sırasında omuz takılması gibi doğum travmaları, uzayan doğum eylemi görülmektedir.
* Bebeğin kalp, böbrek ve omurga anomalileri oluşabilir, bebeğin suyu artabilir.
* Hamilelikte yüksek tansiyonun eşlik ettiği “preeklampsi” olarak adlandırılan durumun görülme sıklığı artar.
* Bebeğin doğduktan kan şekeri hızla düşerek “hipoglisemi” oluşabilir. Ayrıca yeni doğan sarılık görülme riski artar.
* Bebeğin hamilelik süresince akciğer gelişimi daha yavaş gelişerek, doğum sonrası solunum sıkıntısı görülebilir.
* Anne karnında ani bebek ölümü riski artar.

Hamilelikte şeker taraması nasıl yapılmaktadır?

* Eğer anne adayı aşırı kilolu ise hamileliğin hemen başında şeker taraması yapılmalıdır. Normal kilodaki anne adaylarının şeker taraması ise 24-28. haftalar arasında yapılmalıdır.

* Şeker taraması 50 gram glukoz ile yapılmaktadır. Bu test sırasında annenin aç olması gerekmemektedir, günün her anında yapılabilir. 50 gram glukoz alımından bir saat sonra kan şekeri 140 mg/dl ve üzerinde ise “şeker tarama testi pozitiftir” ve şeker hastalığı tanısı için 100 gramlık yükleme testi yapılmalıdır. 100 gramlık yükleme testi 12 saatlik açlığı takiben yapılmalıdır ve anne adayının açlık, birinci, ikinci ve üçüncü saat kan şekeri değerlerine bakılır.

* Bazı klinikler ise iki basamaklı bu yaklaşım yerine 75 gramlık yükleme testi uygularlar. Açlık süresinin önemli olduğu bu testte, açlık, birinci ve üçüncü saat kan değerlerine bakılmalıdır.

Hamilelik sırasında ortaya çıkan şeker hastalığı büyük olasılıkla doğum sonrası kendiliğinden düzelecektir. Ancak bu kadınlar ilerleyen yıllarda şeker hastalığı açısından risk taşımaktadırlar.