ARA
Şunu kabul edelim; hiç kimse, oyun buluşmalarında tüm oyuncakları kapan veya başka bir çocuk kendisine ait bir şeye baktığında çığlık atanın kendi çocuğu olmasını istemez. Ancak paylaşmayı öğrenmenin önemi, ebeveyn olarak yargılanma duygusunun ötesine geçer. Yeni yürümeye başlayan çocuklar için paylaşmayı öğrenmek, oyun yoluyla gerçekleşir. Çocukların öğrendiği, yakın çevrelerini keşfettiği ve ilk olarak oyun yoluyla iletişim kurmaya başladığı göz önüne alındığında oyun, çocukluğun evrensel dili olarak kabul edilir. Paylaşmak, çocuklar için çok önemli bir beceridir çünkü onlara, hayatta daha sonraki başarı için gerekecek kritik beceriler olan sıraya girme, müzakere ve iş birliği becerilerini öğretir.
Paylaşmayı öğrenmek bir süreçtir. Bebekler nasıl paylaşılacağını bilerek doğmazlar ve yeni yürümeye başlayan çocuklar kesinlikle bu beceride bir gecede ustalaşmazlar. Bence ebeveynler için en önemlisi, bunun pratik gerektirdiğini bilmektir. Çocuklar yürümeyi ilk öğrendiklerinde çok düşerler, tekrar ayağa kalkarlar ve tekrar denerler; paylaşmak konusunda da aynı şey geçerlidir. Tamamen ortalığı karıştıracaklar, başarısız olacaklar ve ebeveynlerin, tekrar denemesi için çocuklarına karşı sabırlı olmaları gerekiyor. Çocuklar 3 yaşına kadar gelişimsel olarak paylaşım kavramını tam olarak anlayacak donanıma sahip değillerdir.
Biraz zaman alacak ama çocuğunuz paylaşmayı öğrenecek. Bu; pratik yapmayı, bazı başarısız denemeleri ve çok fazla teşvik ve modellemeyi gerektirecektir, ancak eninde sonunda o noktaya ulaşacaklardır.
Çocuğunuza paylaşmayı öğretmeden önce, ebeveynler olarak sizin gerçek dünyada paylaşımın nasıl göründüğüne dair gerçekçi bir anlayışa sahip olmanız önemlidir. Yetişkinler aslında paylaşmazlar. Birisinin yanınıza yürüdüğünü, telefonunuzu elinizden alıp kullanmaya başladığını hayal edin. Ya da belki arabanızın anahtarını... Bunların hiçbiri kulağa iyi gelmiyor, değil mi? Yine de küçük çocukların değerli eşyalarını paylaşabilmelerini bekliyoruz. Bu nedenle öncelikle paylaşımın nasıl görünmesini istediğinize karar verin.
Bugünlerde, sıraya girme kavramı, paylaşmaya göre daha fazla rağbet görmeye başladı çünkü çocuklarımızı hazırlamayı umduğumuz gerçek dünya durumlarını daha doğru bir şekilde yansıtıyor. Çocuklara iletişim için de gerekli olan ileri geri hareketlerin öğretilmesine yardımcı oluyor.
Sıraya girmeyi kolaylaştırmak için bir zamanlayıcı yararlı olabilir. Yeni yürümeye başlayan çocuklar bu değerli nesneyi geri alacaklarını anlamayabilir. Telefonunuzda kum saati veya hatta zamanlayıcı gibi bir görsel kullanmak, bu görevi daha kolay yönetilebilir hale getirebilir. Çocukların zamanın geçişini görmelerine yardımcı olur ve ne zaman bir oyuncaktan vazgeçmeleri ve ne zaman oyuncağı geri almaları gerektiğini bilmelerini sağlar.
Çocuğun bir oyuncakla istediği kadar oynamasına izin verin. Paylaşmalarını sağlamaya odaklanmak yerine, diğer çocuğun sırasını beklemesine yardımcı olmaya odaklanın. Ebeveyn olarak şöyle bir şey söyleyebilirsiniz: ‘X’in işi bittiğinde sıra sende olabilir. Beklemene yardım edeceğim.’
Bunu gün boyunca düzenli davranışlara entegre etmelisiniz. Örneğin portakal yiyorsanız, çocuğunuza biraz ikram edin. Ne yaptığınızı ve kasıtlı olarak nasıl paylaşabileceğinizi her zaman proaktif bir şekilde modelleyebilirsiniz.
Modellik yaparken ne yaptığınızı anlatmak önemlidir. Birçok ebeveyn, çocuklarına paylaşmayı öğretiyor ancak bunu bir açıklama yapmıyor. Eğer onlarla paylaşımda bulunuyorsanız, onlara ne yaptığınızı açıklayın.
Çocuğunuzun diğer çocukların yanında bulunarak bol miktarda pratik yapmasını sağlamanızı da öneririm. Çocuklar diğer çocuklarla vakit geçirerek ve oyun oynayarak paylaşmayı öğrenirler.
Özellikle yeni yürümeye başlayan çocuğunuz büyüdükçe, onunla paylaşma konusundaki beklentileriniz hakkında konuşarak, paylaşımın zorluklarını önlemeye çalışabilirsiniz.
Bu ebeveynler için rahatsız edici olsa da bazen yapabileceğiniz en iyi şey, bir adım geri çekilip çocukların bu sorunu kendi başlarına çözmelerine izin vermektir.
Hayattaki her şeyde olduğu gibi, küçük bir onay burada da çok işe yarar. Çocuk başkalarıyla paylaşmaya çalıştığında gülümsemek, el çırpmak ve heyecanla 'İyi iş' demek gibi hareket ve sözlerle olumlu pekiştirme sağlayın. Olumlu pekiştirme, çocuklara eğitim verirken muazzam bir motive edici faktör olarak hizmet eder.
Yeni yürümeye başlayan çocuklara bir öğretim aracı olarak paylaşımla ilgili kitaplar okuyabilirsiniz. Paylaşmayı, empatiyi ve nezaketi öğreten hikayeleri olan çocuk kitaplarını bulup çocuğunuza okumak her zaman iyidir.
Yeni yürümeye başlayan çocuklara yönelik paylaşım oyunları, sıraya girmeyi modellemenin eğlenceli bir yolunu sunar. Hemen hemen her oyun bu amaca uygundur.
