ARA
Anne karnında bebek daima suyun içindedir. Sperm ve yumurtanın döllenmesinden yaklaşık 12 gün sonra sıvı üretimi başlar ve üretim giderek artar. Hamilelik 14-15. haftasında iken amniyon sıvısı yaklaşık bir su bardağı kadardır. Doğuma yakın dönemde anne karnındaki su miktarı bir litreyi bulmaktadır.
Amniyon sıvısının en önemli görevi bebeğin simetrik olarak gelişmesi ve rahatça hareket etmesidir. Ayrıca su içindeki bebek dış travmalardan ve ısı değişikliklerinden korunur. Bebek gelişimi boyunca organ sistemlerinin gelişimi için amniyon sıvısını kullanmaktadır. Özellikle akciğer dokusunun ve sindirim sisteminin fonksiyonlarının gelişimi amniyon sıvısına bağlıdır. Suyun ileri derece yetersizliği durumlarında bebeğin gelişmesi ve organ sistemleri olumsuz etkilenir.
Amniyon sıvısının gelişimi, erken hamilelik döneminde plasentada serum geçişi ve bebeğin cildinden sıvı sızıntısından oluşmaktadır. Haftalar ilerledikçe bebeğin cildi oluşmaya başlar ve sıvı sızıntısı azalır. Yavaş yavaş amniyon sıvısının oluşumundan bebeğin böbreklerinden üretilen idrar sorumlu olmaya başlar.
Bebek anne karnında amniyon sıvısı ile “hayatın pratiğini” yapmaktadır. Mevcut suyu yutan bebek mide ve bağırsaklarından suyun emilmesini ve kan dolaşımına katılmasını sağlar. Ardından kalbin pompaladığı kan böbreklerden süzülür ve idrar olarak vücuttan atılır. Ve bebek yeniden bu suyu içerek döngüye devam eder. Aslında bebek “steril” olan idrarını yutmaktadır, tıpkı anne karnında hepimizin yaptığı gibi…
Amniyon sıvısı bebeklerin akciğer gelişiminde çok önemli rol oynamaktadır. Akciğerler içindeki hava kesecikleri olan alveollerin gelişimi için amniyon sıvısının yeterliliği gerekmektedir, amniyon sıvısının azaldığı durumlarda doğum sonrası bebeklerde akciğer yetersizlikleri gelişebilmektedir.
Tüm hamilelerin yaklaşık yüzde 7'sinde amniyon sıvısının miktarında normalden sapmalar gözlenir. Az ya da çok miktarda amniyon sıvısı olması mutlaka araştırılması gereken durumlardır. Amniyon sıvısının ölçümü için normal bir ultrason cihazı yeterli olacaktır. Bebeğin oksijenlenmesinin azalması dışında su kesesinin açılması, bebek böbrek ve mesane gelişiminde anomaliler de amniyon sıvı miktarında azalma ile bulgu verebilirler. Amniyon fazlalığı ise sindirim sistemi anomalilerinde, hamileliğe bağlı şeker hastalığı, bazı nörolojik hastalıklarda gözlenebilir. Bazen de sıvı fazlalığına rağmen altında herhangi bir problem saptanamayabilir.
Ultrasonda amniyon sıvısının takibi
Amniyon sıvısının miktarı bebeğin iyilik halini gösteren bir göstergedir. Bebeğin suyunun miktarı bebeğin yeterince kanlandığının, dolaylı oksijenlendiğinin işareti olarak kabul edilir. Bebek kan dolaşımının yetersiz olduğu, sıkıntıda olduğu durumlarda dolaşan kan kalp ve beyin gibi daha hayati organlara giderken böbrek akımı azalır, böylece bebeğin idrar miktarı da azalır (bu durum az su içen bir kişinin az miktarda idrar çıkarmasına benzetilebilir). Amniyon sıvısının oluşmasında en büyük katkıyı sağlayan bebek idrarının azalması, ultrasonda amniyon miktarının düşük ölçülmesine neden olacaktır.
