ARA
Bipolar bozukluğunuz varsa ve hamile kalmayı planlıyorsanız ya da yaptığınız hamilelik testi sonucu pozitif çıktıysa, genel sağlık durumunuzla ilgili olarak aşağıdakileri dikkate almanız gerekir:
• Hastalığınızı ne kadar iyi yönetebiliyorsunuz?
• Hastalığınızla ilgili kullandığınız ilaçlar neler?
• Belirtilerinizin şiddeti ne ölçüde?
• Bebeğiniz için potansiyel riskleri belirlediniz mi?
Gebelikte bipolar bozukluk komplikasyonları nelerdir?
Bipolar bozukluğu olan kişilerin gebe kalması durumunda, bazı olası komplikasyonlardan söz etmek gerekir. Bu ikili arasındaki ilişkiye dair bilimsel çalışmalar yetersiz olsa da; gebelik döneminde bipolar bozukluğun ilerleyebileceği belirtilmektedir. Uzmanlar, bipolar bozukluğu olan kadınlarda, gebelikte hastaneye yatma riskinin 7 kat artış gösterdiğini belirtmektedir. Yüze yakın kadının katıldığı bir çalışmada, hamile kalmadan 6 hafta önce bipolar bozukluk için aldığı ilaçları bırakan kadınlarda, gebelik sırasında atakların nüksetme riskinin iki kat arttığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, ilaç alımının aniden bırakıldığı durumlarda, sadece 2 hafta içerisinde yüzde ellilik bir artış olduğu gözlenmiştir.
Gebelikte bipolar bozukluk nasıl yönetilir?
Bipolar bozukluk ve anne karnında büyümekte olan bebek düşünüldüğünde, durumla ilgili en büyük endişeniz, sorunu yönetmek için kullandığınız ilaçlardır. Ruh hali değişimlerini engellemek için kullandığınız ilaçlar, gebelik döneminde anne karnındaki bebek için tehlikeli olabilmektedir. Bununla birlikte, ilaçların kesin etkileri belirsizdir. Yine de, yapılan pek çok çalışma bu ilaçların fetüs için tehlikeli olabileceğini göstermektedir. Ayrıca;
• Anksiyete ilaçları,
• Antidepresanlar ve
• Antipsikotikler de bebek için tehlikeli olabilir.
Gebe kaldığınızı öğrendiğinizde, ilk doktor muayenesinde doktorunuza kullandığınız ilaçlar hakkında bilgi vermeniz oldukça önemlidir. Hamilelik sürecinde ilaçları bırakmaya karar verirseniz, psikoterapi gibi diğer tedavi seçeneklerine yönelebilirsiniz. Gebelikte, bipolar bozukluğuna bağlı olarak yaşayabileceğiniz ani duygu değişimlerinin bebeğinizi nasıl etkileyebileceği belirsizdir. Hastalığın, bebeğinize geçme şansı vardır; ancak bu, hamilelik için kesin bir endişe nedeni değildir. Bipolar bozukluğunuz varsa ve bir bebek sahibi olmak istiyorsanız, gebelik zamanınızı doktorunuz ile görüşerek belirlemeniz, hastalığı ve süreci yönetebilmeniz açısından daha yararlı olacaktır. Planlı bir gebelik, bipolar bozukluk durumunda hem anne adayını hem de anne karnında gelişimini sürdüren bebeği güvende tutmaya yardımcı olacak bir plan hazırlamanızı kolaylaştıracaktır.
Bu süreçte;
• İlaçları tamamen kesmeniz,
• Besin takviyesi almanız,
• Yeterli uyku almanız,
• Doktorunuzun önereceği ilaçları kullanmanız gerekebilir.
Bununla birlikte;
• Daha fazla serotonin salgılamak için düzenli olarak egzersiz yapmanız,
• ECT tedavisi görmeniz,
• Bilişsel davranışçı terapi almanız,
• Konuşma terapisi almanız,
• Destek gruplarına katılmanız,
• Haftada birkaç porsiyon cıva oranı düşük balıklar tüketmeniz,
• Sağlıklı yağlar yönünden zengin bir beslenme programı uygulamanız,
• Bitkisel gıdalara ağırlık vermeniz de süreci yönetmenizi kolaylaştırabilir.
Gebelikte bipolar bozukluk ilaçları
Gebelik döneminde, bazı kadınlar bipolar bozukluk için kullandığı ilaçları kullanmaya devam etmektedir. Yine de, kullanılan bu ilaçlar, özellikle de gebeliğin ilk üç aylık döneminde;
• Kalp problemleri,
• Gelişim problemleri
• Nörodavranışsal sorunlar gibi doğum kusurları riskinde artışa neden olabilmektedir. Bununla birlikte, bebekte bipolar bozukluk ortaya çıkabilir.
Gebe kalmanız durumunda, doktorunuz bazı ilaçların kullanımını durdurmanızı talep edebilir. Bununla birlikte, bazı ilaçları kullanmaya devam etmenizi isteyebilir. Bunun nedeni, bazı hastalarda, kullanılan bazı ilaçların bırakılmasının olası risklerden daha fazla olmasından kaynaklanmaktadır. Süreçte ilerlerken, her durumda herhangi bir ilacı bırakmak için mutlaka doktorunuzla konuşmanız gerektiğini unutmayın.
Gebelikte elektrokonvülsif terapi (EKT)
Halk arasında “elektroşok” adıyla bilinen EKT terapi yöntemi, bipolar bozukluğu ve ani ruhsal değişimleri olan anne adayları için hamilelik döneminde en güvenli tedavi yöntemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Duygu durumu bozuklukları konusunda tedavi edici bir etkiye sahip olabilen EKT, yine de hamilelikte bazı komplikasyon risklerini de ortaya çıkarabilir. Olası komplikasyonların ortaya çıkma riskini azaltmak için;
- Terapi sırasında anne karnındaki bebekte oksijen seviyesi ve kalp atış hızı takip edilmelidir,
- Terapi sırasında hava yolu tüpü ya da antasit yerleştirilmesi gerekebilir,
- EKT terapisi görüyorsanız, kasılmaların erken dönemde olmasını önlemek için dengeli bir beslenme programı uygulamak ve bol su içmek de oldukça önemlidir.
