ARA
Üreme sağlığı açısında kadınların erkeklerden en önemli farklılığı üreme hücrelerinin oluşma şeklidir. Erkekler sperm üretimine ileri yaşlara kadar devam ederken, kadınlarda yumurta hücreleri daha anne karnında oluşmakta ve bir daha yeni yumurta hücresi üretilmemektedir.
Kadınların yumurtalıklarındaki yumurta hücre sayısı anne karnındaki 5. ayda en üst sayıya ulaşır, bu dönemde yumurtalıklarda yaklaşık 6-7 milyon yumurta mevcuttur. Ancak ilerleyen aylarda bu yumurtaların sayısı hızla azalmakta, doğuma ulaşıldığında yumurtalıklarda 1-2 milyon yumurta kalmaktadır. Yumurta sayısındaki azalma doğum sonrasında da devam etmekte, ergenlik yıllarında yumurta sayısı 400 bin civarına düşmektedir.
Ergenlik dönemi
Ergenlik ile birlikte her ay bir tane yumurta olgunlaşır ve yumurtlama başlar. Ergenliğin başındaki 400 bin yumurtanın sadece 400 tanesi olgun yumurta olarak gelişmekte, diğer yumurtalar ise olgun yumurtanın gelişmesine katkıda bulunurken yok olmaktadırlar.
Yumurtalıkların içindeki binlerce yumurta beyindeki hipofiz bezi tarafından üretilen FSH ve LH hormonlarının etkisi ile gelişmekte ve olgunlaşmaktadır. Bir nevi yumurtalıklar içindeki yumurtalar orkestra elemanları, beyindeki hipofiz bezi ise orkestra şefidir.
Yumurtaların gelişme süreci adet kanamasının görülmesi ile başlamaktadır. Adet kanaması ile rahim iç zarı olan “endometrium” tamamen dökülmektedir. Beyinden üretilen FSH ile yumurtalıklardaki yumurtalar büyümeye başlar. Gelişen yumurtalar da salgıladıkları östrojen hormonu ile rahim içi zarını hazırlar. Bu inanılmaz sistem işlerken hem yumurtalar gelişmektedir, hem de rahim gelişen yumurtanın döllenmesi ihtimaline karşı hamilelik için hazırlanmaktadır. Adet kanamasından itibaren yavaş yavaş büyüyen yumurta, 7-10 gün sonra ultrasonda görünebilir hale gelir. Bu aşamada en büyük yumurta gelişmeye devam ederken, diğer yumurtalar bu büyük yumurtanın gelişmesi için hormon salgılayarak gerilemeye başlarlar. Olgun yumurta yaklaşık 14-18 gün içinde yaklaşık 22-24 milimetre büyüklüğe ulaşarak yumurtalıktan atılır (yumurtlama). Hamileliğin oluşması için yumurtalamanın olduğu bu saatlerde spermlerin de yola çıkmış olmaları gerekmektedir.
Olgun yumurtanın karın boşluğuna atıldığı (yumurtlama) bu dönemde, yumurtalardan salınan östrojen hormonu sayesinde rahim içi zarı (endometrium) da hamilelik için tamamen hazır hale gelmektedir. Ultrason muayenesinde üç çizgi (trilaminar) şeklinde tespit edilen bu görünüm ile rahiminiz artık hamilelik için hazır durumdadır. Hamilelik için tek gereken yumurtanın sperm ile buluşmasıdır. Rahim yumurtlamadan sonra 14 gün boyunca embriyonun gelme ihtimaline karşın bekler, ardından yeni bir yumurtanın gelişimi sırasında “tazelenmek” amacıyla adet kanaması şeklinde dökülür.
