ARA
İradeleri güçlü olan çocuklar kendilerini motive edebilir, hedeflerine kararlılıkla ulaşır ve akran baskısından kolay kolay etkilenmezler. Ebeveynler, çocuklarının iradesini bastırma eğilimine direnç gösterebilirlerse, bu çocuklar genellikle lider ruhlu bireyler haline gelirler. Güç mücadelelerini barışçıl ebeveynlik yaklaşımıyla nasıl dönüştürebileceğinizi ve çocuğunuzun güçlü yönlerini destekleyerek onu nasıl sevgiyle yönlendirebileceğinizi keşfedin.
Bazı ebeveynler onları ‘zor’ veya ‘inatçı’ olarak tanımlasa da, güçlü iradeli çocukları kendi bakış açılarından kolayca vazgeçmeyen, kararlı bireyler olarak da görmek mümkündür.
Güçlü iradeli çocuklar enerjik ve cesurdur. Başkalarının söylediklerini sorgulamadan kabul etmek yerine, deneyerek öğrenmeyi tercih ederler. Bu nedenle sınırları tekrar tekrar test edebilirler. Kendi hayatlarının kontrolünü ellerinde tutmak isterler ve bazen ‘haklı olma’ arzularını her şeyin önüne koyabilirler.
Bir şeye odaklandıklarında, yön değiştirmekte zorlanabilirler. Büyük, tutkulu duygulara sahiptirler ve hayatı yoğun bir şekilde yaşarlar. Genellikle ebeveynleriyle güç mücadelesine girme eğilimindedirler. Ancak unutulmamalıdır ki, bir güç mücadelesi yaşanması için iki kişi gerekir. Her tartışmaya katılmak zorunda değilsiniz! Çocuğunuz sizi zorladığında derin bir nefes alıp ona saygınlığını koruyarak yön vermenin yollarını bulabilirsiniz. Bu şekilde hem çocuğunuzun duyduğu direnci azaltabilir hem de istediğiniz sonucu elde edebilirsiniz. Unutmayın, bir çocuğun sizi onun yaşına uygun şekilde tepki vermeye zorlamasına izin vermemek sizin elinizde!
Hiç kimse kendisine ne yapacağının söylenmesinden hoşlanmaz, ancak güçlü iradeli çocuklar bunu özellikle zorlayıcı bulur.
Ebeveynler, sınır koyarken bile çocuğun anlaşıldığını hissetmesini sağlayarak güç mücadelelerinden kaçınabilirler. Empati kurmak, seçenekler sunmak ve karşılıklı saygıyı gözetmek bu süreçte önemli rol oynar. Sadece kurallar koymak yerine kazan-kazan çözümleri aramak, güçlü iradeli çocukların öfkeyle tepki vermesini önler ve onlara müzakere ile uzlaşma gibi değerli beceriler kazandırır.
Başkalarının iradesine boyun eğmeye zorlandıklarında, kendi bütünlüklerinin tehdit altında olduğunu hissedebilirler. Ancak seçim yapmalarına izin verildiğinde, iş birliği yapmaktan hoşlanırlar. Eğer itaatin en önemli özelliklerden biri olduğunu düşünüyorsanız, bunu yeniden değerlendirmek faydalı olabilir.
Elbette, zor da olsa doğru olanı yapan, sorumluluk sahibi, düşünceli ve iş birliğine açık bir çocuk yetiştirmek istersiniz. Ancak bu, sadece kurallara sorgusuz sualsiz uymak anlamına gelmez. Asıl önemli olan, çocuğun doğru olanı gerçekten içselleştirmesi ve bunu kendi isteğiyle yapmasıdır.
1. Güçlü iradeli çocuklar deneyimle öğrenir: Bu çocuklar çoğu zaman ‘sobanın sıcak olup olmadığını’ kendileri deneyimlemek ister. Eğer ciddi bir tehlike yoksa, onlara kontrol şansı vermek daha etkilidir. Bu çocuklar sınırları test ederek öğrenir. Bunu bilmek, sakin kalmayı kolaylaştırır ve hem ilişkinizi hem de sabrınızı korur.
2. Ustalık onlar için çok önemlidir: Kendi işlerini kendilerinin yapmasına izin verin. Diş fırçalamak için baskı yapmak yerine, ‘Okula gitmeden önce başka ne yapman gerekiyor?’ diye sorun. Boş boş bakıyorsa, kısa bir liste sunun: ‘Her sabah yemek yeriz, diş fırçalarız, tuvalete gideriz ve çantamızı hazırlarız.’
Sorumluluk verdikçe hem bağımsızlıkları artar hem de inatçılıkları azalır.
3. Seçenekler sunun: Direktif vermek yerine seçenekler sunmak, onların kendi kararlarını almalarına olanak sunar. Örneğin; ‘Şimdi mi gitmek istersin, 10 dakika sonra mı? Tamam, 10 dakika… El sıkışalım mı?..’ Bu yöntem, onları kontrol etmeye çalışmadan yönlendirmenizi sağlar.
4. Kendi bedeni üzerinde söz sahibi olsun: ‘Ceket giymek istememeni anlıyorum. Ben giyeceğim çünkü hava soğuk. Ama sen karar verebilirsin. Dilersen sırt çantasına koyarız, üşürsen giyersin…’ Onun kendi bedenini tanımasına ve karar vermesine izin verin. Özgüven kazanmasına yardımcı olurken, fikrini değiştirmeyi de öğrenir.
5. Rutin ve kurallarla güç mücadelelerinden kaçının: Kurallar, ebeveynin kötü adam olmasını engeller. Örneğin; ‘Bizde ekran zamanı ödevlerden sonra olur’, ‘Yatmadan önce kitap okuruz, ışıklar 20:00’de kapanır…’ Bu yaklaşım düzeni sağlar, çatışmayı azaltır.
6. Onu size karşı çıkmaya zorlamayın: Güç kullanmak, direnç yaratır. Sert tutumlar çatışmayı büyütür. Derin bir nefes alın, ‘Buna kendin karar verebilirsin’ deyin. Eğer tamamen karar veremezse, hangi kısmına karar verebileceğini belirleyin.
7. Kendini ifade etmesine verin: Çocuğunuzu küçük düşürmeyin. Sizi dinlemeye mecbur olabilir ama kendi düşüncelerini de ifade etmesine izin verin. Haklı olduğunuzu ispat etmeye çalışmayın, anlayışlı olun.
8. Onu gerçekten dinleyin: Güçlü iradesi çoğu zaman dürüstlüğünden gelir. Direnmesinin arkasında bir sebep vardır. ‘Banyo yapmak istemiyorsun, peki nedenini anlatmak ister misin?’ gibi yargılayıcı olmayan sorular sorun. Bu şekilde onun dünyasını anlayabilirsiniz.
9. Olaylara onun açısından bakın: Unuttuğunuz bir söz yüzünden size kızgın olabilir. Bu ona göre bir haksızlıktır. Özür dileyin, birlikte çözüm üretin: ‘Hadi pelerinini birlikte yıkayalım.’ Böylece hem size güveni artar hem sorumluluk kazanır.
10. Disiplin ilişki yoluyla olur, ceza yoluyla değil: Kavga ederken çocuk bir şey öğrenmez. Sakinleşmesine yardımcı olun, duygularını ifade etmesini destekleyin. Sonrasında kuralları hatırlatmak çok daha etkili olur. Siz örnek olun, çünkü söylediklerinizi değil yaptıklarınızı taklit eder.
11. Saygı ve empati gösterin: Güçlü iradeli çocuklar saygı görmek ister. Onu dinleyin, onunla empati kurun. Süperman pelerini giymek istiyorsa, ‘Bu pelerini çok seviyorsun ama okula giderken böyle giyinemeyiz. Eve dönerken giymek ister misin?’ gibi uzlaşmacı bir dil kullanın.
12. Bağ kurun: Çocuklar, bağlı hissetmedikçe sizi dinlemez. Güçlü iradeli çocuklarla bağ kurmak her şeyden önemlidir. Sevgi ve saygıya dayalı bir ilişki, iş birliğini artırır. Kurduğunuz bağ, sizin en büyük rehberiniz olur.
