Fas’ın labirentler şehri Fes

Fes şehrine Türkiye’den direkt uçuş bulunmuyor. Fes’e ulaşmak için Türkiye’den öncelikle Fas’ın Kazablanka ya da Marakeş şehrine uçmanız gerekiyor. Bu iki şehirden de Fes’e ulaşmak için en konforlu yöntem araç kiralamanız olacaktır. Araç kiralamayı düşünürseniz yol boyunca birçok trafik kontrolüne rastlayacağınızı ve polislerin İngilizce konuşamayabileceklerini de bilmelisiniz. Bunun yerine Fas’ta çok yaygın olan şoförlü araç kiralama hizmetinden yararlanmak isteyebilirsiniz. Fes şehri Marakeş’e 530 km, Kazablankaya ise 300 km uzaklıkta yer alıyor. Toplu taşıma kullanarak Fes’e ulaşmak istiyorsanız Kazablanka ve Marakeş’ten Fes şehrine hizmet veren şehirlerarası otobüsleri tercih edebilirsiniz. 

Fas, Türk vatandaşlarından vize istemiyor. Dolayısıyla ülkede 90 güne kadar vizesiz bir şekilde kalmanız mümkün. Ülkeye giriş için pasaportunuzun olması gerekiyor, kimlikle giriş maalesef yapılamıyor. Bununla birlikte pasaportunuzun kullanım süresinin minimum 6 ay olması gerektiğini unutmamalısınız, aksi halde Fas’a giriş yapamayabileceğiniz gibi Türkiye’den de çıkış yapamayabilirsiniz.

Kuzeybatı Afrika’da yer alan Fas’ın hem Akdeniz’e hem de Atlas Okyanusu’na kıyısı bulunuyor. Oldukça ilginç bir coğrafi yapıya sahip ülkede farklı iklimler görülüyor. Fes şehri ise ülkenin kuzeyinde yer alıyor ve Akdeniz’e yakın bir konumda bulunuyor. Fas’ın labirent şehri Fes’i yaz aylarının bunaltıcı sıcaklarında keşfetmek istemeyebilirsiniz. Şehirde sıcaklıklar Mart ayının sonundan Eylül ayının sonuna kadar sizi zorlayabilir. Bunun için şehri Mart veya Ekim ya da Kasım ayında ziyaret etmek isteyebilirsiniz. Ekonomik bir seyahat için şehir kış aylarında da keşfedilebilir; hava yağmurlu olsa bile dondurucu soğuklarla karşılaşma ihtimaliniz yok denecek kadar az.

Fas’ın hangi şehrine giderseniz gidin, geleneksel Fas kültürünü deneyimlemek istiyorsanız konaklama seçenekleri arasından ‘riad’ları tercih etmelisiniz. Genellikle tek ve büyük bir kapıya sahip, iki veya daha fazla kata sahip olan riadların dış görüntüsü mütevazıdır. Riadların eşsizliği ve nefes kesici güzelliğini iç bahçe de denilen avluya çıktığınız zaman fark edebilirsiniz. Tüm katların balkonları; süslü seramiklerle ve çeşitli bitkilerle dekore edilen ve genellikle ortasında havuz bulanan bu avluya bakacak şekilde inşa edilmiştir. Bununla birlikte otantik bir konaklama yerine lüks ve modern bir konaklama seçeneği arayanlardansanız şehirde her zevke ve ihtiyaca uygun konaklama seçeneğini kolayca bulabileceğiniz bölgeler mevcut. Fes’te konaklama için tercih edebileceğiniz başlıca bölgeler şu şekilde sıralanabilir:

Fes el Bali (Medina): Tarihi atmosferi ve geleneksel Fas riadları ile ünlü şehrin en turistik bölgesi. Otantik bir konaklama deneyimi arıyorsanız bu bölge tam size göre olabilir. Fes el Bali genellikle güvenli bir bölge olarak biliniyor ancak sokaklar karmaşık ve dar olduğu için gece geç saatlerde dikkatli olunması tavsiye ediliyor.

Fes el Jdid: Kraliyet Sarayı ve Mellah (Yahudi Mahallesi) gibi önemli yerlere yakın bir bölge. Modern bir konaklama seçeneği arıyorsanız bu bölgede konaklamak isteyebilirsiniz.

Ville Nouvelle: Fransız sömürgesi döneminden kalma geniş bulvarları ve modern otelleri ile adından söz ettiren bölgede alışveriş merkezleri ve popüler restoranlar da bulunuyor.

Batha bölgesi: Fes el Bali’ye yakın olan Batha bölgesi, Dar Batha Müzesi’ne de ev sahipliği yapıyor. Genellikle Fas riadları ve butik otelleri ile konaklama yapmak için çokça tercih ediliyor.

Fes, UNESCO tarafından korumaya alınmış dünyanın en eski kent merkezi ile Fas’ın en büyük üçüncü şehri olma özelliğini taşıyor. Fes sadece eski kent merkezi ile değil aynı zamanda doğal güzellikleriyle de ziyaretçilerini cezbediyor. Şehrin çevresinde yer alan ve şehre huzurlu bir atmosfer sunan Zellij bahçeleri ve şehri çevreleyen Atlas Dağları’nın muhteşem manzarası doğayla baş başa kalmak isteyenler için ideal. Fes’in büyüleyici atmosferinde geçmişin izleri ve doğanın güzellikleriyle buluşmak, her gezginin hayatında en az bir kez deneyimlemesi gereken unutulmaz anlar vaat ediyor. Fes’te görülmesi gereken popüler yerler aşağıdaki gibi listelenebilir:

Fes el Bali (Medina): Medina eski yerleşim yeri anlamına geliyor. Fes el Bali, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan, dünyanın en büyük araçsız eski şehir merkezi. Surların içinde yer alan bölge 90 km uzunluğunda ve 9000 sokak birbirine bağlanıyor. Dar sokakları, tarihi yapıları ve geleneksel pazarları ile ünlü.

Bab Chorfa: 1069 yılında inşa edilen Soyluların Kapısı olarak anılan Bab Chorfa, Medina’ya giriş kapılarından biri. Eski şehrin en görkemli yapılarından biri olarak popüler bir nokta.

Al Quaraouiyine Üniversitesi ve Camii: 859 yılında kurulan Al Quaraouiyine Üniversitesi dünyanın en eski sürekli faaliyet gösteren üniversitesi olarak biliniyor. Camii ise İslam mimarisinin şaheserlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Bou Inania Medresesi: 14. yüzyılda Merinid Sultanı Bou Inan tarafından yaptırılan bu medrese, zarif çini işçiliği ve ahşap oymalarıyla dikkat çekiyor.

Dar Batha Müzesi: 19. yüzyıldan kalma bir sarayda yer alan bu müze, Fas el sanatları ve geleneksel zanaatlar üzerine zengin bir koleksiyona sahip.

Mellah (Yahudi Mahallesi): 14. yüzyılda kurulan bu mahalle; sinagogları, Yahudi mezarlığı ve geleneksel Yahudi mimarisiyle dikkat çekiyor.

Zaouia Moulay Idriss II: Fes’in kurucusu Moulay Idriss II’nin türbesi şehirdeki en kutsal yerlerden biri olarak kabul ediliyor.

El-Attarine Medresesi: 1325 yılında inşa edilen bu medrese; çini kaplamaları, mermer işçiliği ve süslü ahşap oymaları ile ziyaretçilerini etkilemeyi başarıyor.

Chouara Tabakhaneleri: Fes’in meşhur deri tabakhaneleri renkli boya havuzları ve geleneksel deri işleme yöntemleri ile oldukça ilginç bir yer. Tabakhaneyi gezdikten sonra mağazalardan deri ayakkabı, çanta, mont gibi ürünler satın alabiliyorsunuz.

Nejjarine Ahşap Sanatları ve El Sanatları Müzesi: Ahşap işçiliği ve geleneksel Fas el sanatlarının sergilendiği bu müze, Nejjarine Meydanı’nda yer alıyor.

Jnan Sbil Bahçeleri: 18. yüzyılda inşa edilen, halka açık bahçeler, şehrin ortasında huzurlu bir atmosfer sunuyor. 

Dar el-Makhzen (Kraliyet Sarayı): Fas Kralı’nın Fes’teki resmi ikametgahı. Saray kompleksi ve muhteşem kapıları ile ünlü olan Kraliyet Sarayı’nın içi halka açık değil, ancak dışarıdan sarayı izleyip fotoğraf çekilebiliyor.

Borj Nord ve Silah Müzesi: 16. yüzyılda inşa edilen kalenin içinde yer alan müze, çeşitli tarihi silah koleksiyonlarını sergiliyor. Müzeyi gezmek istemezseniz bile kaleden şehrin panoramik manzarasını izleyebilirsiniz.

Kına Çarşısı: Fes’in iki çınar ağacı arasına kurulmuş olan en eski pazarlarından biri. El emeği yerel ürünleri bulabileceğiniz pazarda, ellerinizi kına ile renklendirebilirsiniz. 

Halı mağazaları: En iyi Fas halılarını bulabileceğiniz yerlerden biri Fes şehri. Berberilerin halıların yapılışını sergilediği sunumlara katılarak nane çayınızı yudumlamak ilginç bir deneyim olabilir.

Bonus: Şehirde yeterince zaman geçirdiyseniz Sahra Çölü’nü gezi listenize ekleyip unutulmaz bir deneyim yaşamak isteyebilirsiniz.

Fas mutfağının kökeni Berberi halkının yemek kültürüne dayanıyor ve zaman içinde Arap, Osmanlı, Endülüs mutfaklarının etkileriyle şekillenmiş. Fas’ın geleneksel yemeklerinde bol baharat kullanılıyor; tarçın, kişniş, safran ve zencefil bu mutfağın vazgeçilmez tatları arasında yer alıyor. Afrika’da ilk defa bir ülke ziyaret ediyorsanız ve mutfağını daha önce deneyimlemediyseniz yemeklerdeki yoğun baharat kullanımı midenizi rahatsız edebilir. Bunu önlemek için yemeklerden sonra hemen hemen her restoranda ikram edilen nane çayını bolca tüketmelisiniz. Fes, geleneksel Fas mutfağını deneyimlemek için oldukça iyi bir şehir. Fes’te yerel lezzetleri tadabileceğiniz birçok popüler restoran ve sokak yemeği satıcısı bulabilirsiniz. Özellikle yerel çarşıları gezerek, taze ve otantik Fas mutfağının keyfini çıkarabilirsiniz. Fes gezinizde deneyimleyebileceğiniz yerel lezzetler ise şöyle:

Tajine: Toprak kapta pişirilen tajine; kuzu, tavuk ya da sığır eti veya balıkla hazırlanıyor. Tajine çeşitli sebzeler, zeytin, kuru meyveler ve baharatlar eklenerek lezzetlendiriliyor. Fas mutfağının en tanınmış ve en popüler yemeklerinden biri.

Couscous: İnce taneli buğday kullanılarak hazırlanan couscous, genellikle et (kuzu veya tavuk), sebzeler ve nohutla birlikte servis ediliyor.

Pastilla: Tatlı ve tuzlu lezzetlerin bir arada olduğu pastilla, ince yufkaların arasına güvercin veya tavuk eti, badem, safran, tarçın eklenerek hazırlanıp pişiriliyor, üzerine pudra şekeri serpilerek servis ediliyor.

Harira: Mercimek, nohut, domates, et ve çeşitli baharatlarla hazırlanan geleneksel Fas çorbası. Genellikle Ramazan ayında iftarda sıkça tüketiliyor.

Zaalouk: Izgara patlıcan, domates, sarımsak, zeytinyağı ve baharatlarla yapılan bir tür meze. Ekmekle birlikte servis ediliyor.

Bissara: Fas mutfağının geleneksel bir yemeği olan bissara, kuru bakla veya bezelye ile hazırlanan doyurucu bir çorba. Zeytinyağı ve kimyon ile servis ediliyor.

Rfissa: Tavuk, mercimek ve baharatlarla yapılan rfissa, yerel halk tarafından genellikle düğünler ve özel günlerde tüketiliyor.

Mrouzia: Bal, kuru meyveler ve bademle tatlandırılmış, kuzu etinden yapılan tatlı ve tuzlu bir yemek.

Khlii: Kurutulmuş ve baharatlı sığır eti. Khlii genellikle sabahları kahvaltıda yumurtayla birlikte tüketiliyor.

Mint tea (Nane çayı): Fas’ın milli içeceği olarak kabul edilen nane çayı, taze nane yaprakları ve bol şekerle hazırlanıyor. Yemeklerin ardından veya misafirleri ağırlarken ikram ediliyor.

Chebakia: Bal ve susam ile tatlandırılmış, gül şeklindeki kızartılmış hamur tatlısı. Özellikle Ramazan ayında oldukça popüler olan chebakia’yı yerel pazarlarda denemek isteyebilirsiniz.

Meskouta: Portakal aromalı hafif ve lezzetli bir kek.

Seffa: İnce kuskus veya pirinç ile yapılan, badem, tarçın ve şekerle tatlandırılmış bir tür tatlı.

Fes’te geleneksel Fas mutfağını otantik bir restoranda deneyimlemek için Restaurant Palais Bab Sahra’ya, hem eğlenip hem müzik dinleyip hem yemek yemek için Cafe Clock’a rezervasyon yaptırmayı unutmayın.

Fas, Afrika’nın en temiz ve en güvenli ülkelerinden biri olarak biliniyor ancak Türkiye ile kıyasladığınızda özellikle sokak lezzetlerinin hijyeni açısından hayal kırıklığına uğrama olasılığınız yüksek. Afrika’ya ilk defa seyahat ediyorsanız ve hijyenik koşullar sizin açınızdan önemliyse Fes’i çocuğunuzla keşfetmek istemeyebilirsiniz. Elbette ki şehirde temiz oteller, özenle hazırlanmış yemekler sunan restoranlar bulmanız mümkün. Bununla birlikte Fes’in eski kent merkezindeki daracık sokaklar da bebek arabasıyla gezmek için pek uygun sayılmaz. Karar sizin elbette… Fes büyüleyici atmosferi ve misafirperver halkı ile her yaştan ziyaretçi için unutulmaz deneyimler sunuyor.